Władza w polskiej tradycji politycznej

Władza w polskiej tradycji politycznej

Analiza dyskusji o władzy politycznej, prowadzonych przez polskich myśli politycznych od średniowiecza aż po czasy współczesne, skonfrontowanych z praktycznymi dylematami rządzenia z różnych okresów dziejów Polski. Wśród autorów Zdzisław Krasnodębski, Przemysław Żurawski vel Grajewski, Marek A. Cichocki, Arkady Rzegocki, Piotr Koryś, Michał Szułdrzyński, Krzysztof Kawalec, Michał Łuczewski, Tomasz Gąsowski, Maciej Marszał, Włodzimierz Bernacki, Janusz Ekes, Rafał Matyja.

„Może więc się zdawać – i wielu Polakom się zdaje – że Polska to tylko dość przypadkowe ramy, w jakich toczy się życie jednostek, że jest ona niekonieczną i w przyszłości zbędną strukturą pośrednią między regionem czy stronami rodzinnymi (nazwanymi „małą ojczyzną”), a szerszymi, europejskimi strukturami. W istocie jednak stanowi ona nie tylko wartość samą w sobie i dobro zbiorowe – mimo integracji europejskiej – lecz jest także gwarancją naszej wolności indywidualnej. Polacy przekonywali się o tym wielokrotnie po 1795 r. Nic nie wskazuje na to, że po 1989 r. świat zmienił się tak bardzo, aby tamto nasze fundamentalne doświadczenie straciło swą ważność”. (fragment tekstu Zdzisława Krasnodębskiego "Republikanizm po komunizmie")

„Uprzedzenia wobec tradycji Rzeczypospolitej są czasami bardzo silne i nawet ci, którzy zasadniczo akceptują tezę o kryzysie nowożytnej koncepcji państwa i polityki w zachodniej Europie pod wpływem globalnych przemian i przedefiniowania starych pojęć, mają skłonność do odmawiania republikańskiej tradycji Polaków z XVI i XVII wieku większego znaczenia dla współczesności. Wydaje się jednak, że właśnie to, co często uważane było za słabość Polaków w Europie w XIX i XX wieku – brak scentralizowanego państwa, słabo rozwinięty aparat centralnej administracji, niechęć do nazbyt formalnego i ujednoliconego systemu prawa – może być inspiracją dla nowych form działania w środowisku Unii Europejskiej czy globalizującego się świata”. (fragment tekstu Marka A. Cichockiego "Rzeczpospolita – utracony skarb Europy")