Walka o spadek po Babenbergach 1246-1278

Walka o spadek po Babenbergach 1246-1278

Znakomita pozycja znanego śląskiego mediewisty dr. Norberta Miki, oparta na analizie imponującej bazy źródłowej i literatury tematu. To pierwsze tak obszerne polskie opracowanie traktujące o początkach potęgi domu Habsburgów, o charakterze wręcz podręcznikowym dla badaczy dziejów XIII-wiecznej Europy Środkowo-Wschodniej. Jak pisze sam autor: - Wydarzenia toczące się w latach 1246-1278 można zaliczyć do bardziej burzliwych w dziejach Austrii. Ciągłe wojny – według zgodnej opinii kronikarzy – doprowadziły do upadku gospodarczego kraju. Zniszczeniu uległo wówczas wiele miast, nie mówiąc już o pojedynczych mniejszych grodach, wioskach lub klasztorach. Najeźdźcy uprowadzili także wielkie ilości jeńców. Ucierpiała na tym zwłaszcza Dolna Austria, gdzie niektóre rejony zostały całkowicie wyludnione. Sporo winy za taki stan rzeczy ponosili w tym przypadku austriaccy i styryjscy możnowładcy. Podzieleni na zwalczające się ugrupowania, niejednokrotnie ułatwili sąsiadom ich grabieżcze wyprawy. Ważnym epizodem były tutaj rządy władcy Czech Przemysła Otokara II, które uspokoiły sytuację wewnętrzną w kraju. Czasy jego panowania, to dla ziem austriackich okres względnej stabilizacji i rozbudowy. Dla przykładu w 1268 r. król czeski, na miejscu bitwy Kroissenbrunn, niedaleko Hainburga, kazał wznieść warowny gród Marchegg. Wspierał także miasta oraz klasztory. Ostatecznym zwycięzcą w walce o spadek po Babenbergach okazał się król, a później cesarz, Rudolf z Habsburga. Wykorzystując antagonizmy królów Węgier i Czech, a także poszczególnych książąt i margrabiów Rzeszy, zdołał on wprowadzić własne zasady gry. Niebagatelną rolę odgrywał tutaj fakt, iż Rudolf, jako zwierzchni władca Niemiec, ustawił się w wygodniej pozycji arbitra w spornych sprawach między swoimi lennikami, a także tymi, którzy hołd lenny, z rządzonych przez siebie ziem, powinni mu byli złożyć. Pozwoliło mu to rozstrzygać konflikty na swoją korzyść, a opornych karać. Tak też miało miejsce w przypadku Przemysła Otokara II, który nie uzyskawszy od władcy Rzeszy spadku po Babenbergach jako lenna, automatycznie utracił wszelkie prawa do jego posiadania, a sprzeciwiając się temu, zmuszony był toczyć nierówną walkę z Rudolfem i pozostałymi książętami Rzeszy, których dodatkowo wsparł król węgierski Władysław. Można więc powiedzieć – za Ferdinandem Seibtem – że poprzez swoją nieostrożną politykę król czeski sam utorował Habsburgowi drogę do przejęcia spadku po Babenbergach. Ten ostatni zaś stworzył z nabytych ziem austriackich podstawę swoich rodowych dóbr. Spis treści: wprowadzenie – pod rządami Babenbergów; zmagania o ziemie babenberskie po śmierci Fryderyka Bitnego; Przejęcie Austrii i Styrii przez Przemysła Otokara oraz pierwsze konflikty czesko-węgierskie; Od Kroissenbrunn do Soprona; utrata spadku po Babenbergach przez Przemysła Otokara II na rzecz Rudolfa z Habsburga; tablice genealogiczne; indeks nazw geograficznych i osobowych. KAMPF UM DAS BABENBERGISCHE ERBE 1246-1278. THE CONTEST FOR THE BABENBERG HERITAGE 1246-1278.