Szkice o literaturze XX wieku

Szkice o literaturze XX wieku

Skice o literaturze xx wieku można czytać jako opowieść o długim trwaniu pewnych idei w historii i kulturze. Chodzi w szczególności o światopogląd pozytywizmu i jego obecność w dwudziestowiecznej kulturze polskiej (zwłaszcza po roku 1945). [...]. Można też rozumieć książkę Jana Tomkowskiego jako przewodnik po miejscach o szczególnym znaczeniu dla kultury i literatury polskiej ubiegłego stulecia. Kresy i Galicja w prozie Leopolda Buczkowskiego, Warszawa w twórczości Marka Nowakowskiego i Stefana Kisielewskiego, Mazowsze w prozatorskich zapisach Ludwika Bohdana Grzeniewskiego - to właśnie takie miejsca, poddawane głębokiej mityzacji i nieustannie promieniujące wielorakimi sensami. Można wreszcie czytać Szkice o literaturze xx wieku jako rzecz traktującą o skomplikowanych przemianach form literackich w dobie nowoczesności. Rekonstrukcja i zinterpretowanie tych przemian jest przedmiotem rozpraw o poezji Juliana Tuwima i Stanisława Grochowiaka, eseistyce (szeroko pojętej) Stanisława Mackiewicza, Zygmunta Haupta i Stanisława Łosia czy mikronarracjach Grzeniewskiego. W istocie te wszystkie perspektywy myślenia o dwudziestowiecznej literaturze polskiej – historyczno - ideowa, topograficzna, genologiczna - wzajemnie się dopełniają.
(z recenzji prof. Tomasza Wójcika)
Szkice Jana Tomkowskiego to teksty o gęstej fakturze, nasyconej mnóstwem interesujących szczegółów, anegdot, dopowiedzeń podawanych w spokojnym rytmie, w zdaniach klarownych i uporządkowanych. Zauważyć warto, że kilka z nich ma w podtytule określenie „esej”. Autor traktuje esej jako gatunek literacki i o takich tylko pisze.[…] W całości tom jest interesującą, czasem nawet intrygującą wycieczką w zakamarki polskiej literatury xx wieku, a znów tam, gdzie narracja dotyczy zjawisk pierwszorzędnych, Autor ujawnia nieoczekiwane punkty widzenia i konteksty.
(z recenzji prof. Mieczysława Dąbrowskiego)