Opisanie krótkie niektórych interessów wewnętrznych najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej w roku 1762

Opisanie krótkie niektórych interessów wewnętrznych najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej w roku 1762

Anonimowy tekst zatytułowany Opisanie krótkie niektórych interessów wewnętrznych
Najjaśniejszej Rzeczpospolitej Polskiej…, napisany, według informacji zawartej w tytule, pierwotnie w języku francuskim i przetłumaczony na język polski, wydrukowany został w Warszawie w drukarni Wawrzyńca Mitzlera de Kolof z datą 1764 r. Dzieło jest bez wątpienia jednym z najciekawszych traktatów politycznych schyłku panowania Augusta III Wettyna i czasu bezkrólewia po jego śmierci. Punktem wyjścia dla rozważań autora stała się sytuacja w Rzeczypospolitej podczas sejmu warszawskiego w 1762 r. W narracji autor wykorzystał popularny w piśmiennictwie XVII i XVIII w. motyw podróżującego cudzoziemca, który zapewnić miał bezstronny ogląd i ocenę sytuacji. Jego pierwszy pobyt w Rzeczypospolitej w 1734 r.
podsycił w nim ciekawość: „Jakim sposobem to Królestwo tak obszerne stoi, chociaż żadnych warunków swego bezpieczeństwa nie ma?”. Trawiony niepokojem, a zarazem ciekawością bliższego poznania rządów wewnętrznych Rzeczypospolitej, postanowił przyłączyć się do orszaku dworu królewskiego i udać się w podróż powtórną. Cudzoziemiec podróżujący po Polsce i jednocześnie obyty w świecie, o wyraźnych rysach intelektualisty sięgającego po pióro, poligloty i miłośnika książek, powrócił do Warszawy po prawie 30 latach: „w roku 1762. na czas sejmowy,
a mnie najpożądańszy” i przysłuchiwał się toczącym się wówczas dyskusjom na temat reformy Rzeczypospolitej i poskromienia destrukcyjnej siły liberum veto.