Odkryć to, co pozornie znane

Odkryć to, co pozornie znane

Konstrukcje megalityczne niemal od zawsze budziły niezwykłe zainteresowanie, fascynację i podziw. Niewątpliwie należą do najbardziej spektakularnych źródeł archeol ogicznych w kontekście pradziejów nie tylko Polski, ale i całej Europy. To właśnie te monumentalne grobowce kamienne, określane w literaturze megalitami, są z pewnością jednym z najciekawszych fenomenów europejskiej prahistorii. Pod pojęciem megalitów kryje się wiele różnorodnych konstrukcji. Główne ich formy to grobowce korytarzowe, tolosy, grobowce galeriowe, dolmeny, charakterystyczne słupy zwane menhirami czy też kręgi (kromlechy). Do dziś nie ma pewności, w jaki sposób twórcy megalitów wznosili swoje imponujące budowle.

Niezwykle ciekawym zagadnieniem jest też funkcja megalitów. Jeszcze w okresie średniowiecza uważano, że były zamieszkiwane przez olbrzymów i przypisywano im moc magiczną. Ich funkcja funeralna wydaje się zatem najbardziej oczywista. Ale archeolodzy wskazują też na inne, alternatywne możliwości (por. szersze omówienie Wierzbicki 2006). Od wielu lat naukowcy zadają sobie pytanie, czy te monumentalne często konstrukcje były tylko grobowcami. Ich potężna forma, wysiłek, jaki musiał być podjęty przy ich tworzeniu, miały być dowodem na to, iż chowano w nich osoby wyjątkowe, wybitne, cieszące się dużym autorytetem w danej społeczności. Badania archeologiczne wykazały, że nasypy grobowców megalitycznych kryły kilka pochówków indywidualnych lub zbiorowych. Często były one bogato wyposażone, między innymi w naczynia ceramiczne, wytwory krzemienne i bursztynowe (bardzo bogato wyposażone były np. grobowce z terenu Skandynawii czy Niemiec).
Z wprowadzenia