„Medycyna przedszpitalna w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym” to pierwsza publikacja na rynku polskim, która omawia dobre praktyki postępowania klinicznego w LPR.
Praktyczna, bogato ilustrowana, oryginalna publikacja łączy ze sobą elementy medycyny ratunkowej, anestezjologii i intensywnej terapii oraz medycyny lotniczej, zarządzania i psychologii. Przybliża kulisy prawidłowych decyzji klinicznych lekarzy zarówno podczas wylotów do zdarzeń, jak i lotniczych transportów międzyszpitalnych.
Podręcznik został przygotowany przez najlepszych polskich specjalistów, pracujących na co dzień w LPR.
Autorzy dzielą się z Czytelnikami nie tylko wiedzą kliniczną, lecz także praktyką, doświadczeniem, trudnymi sytuacjami i przede wszystkim wielkim zamiłowaniem do swojego zawodu.
Książka z pewnością zainteresuje nie tylko osoby współpracujące na co dzień z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym, lecz także lekarzy medycyny ratunkowej, studentów medycyny, osoby pracujące w szpitalnych oddziałach ratunkowych i centrach urazowych. To podstawowa lektura dla kandydatów na członka załogi pogotowia lotniczego i personelu współpracującego z LPR - dyspozytorów, ratowników i pielęgniarek.
Misje przedszpitalne – Wolfgang G. Voelckel XIII
Właściwy kierunek działania – Hans Morten Lossius XV
Od redaktorów naukowych – Tomasz Derkowski, Marcin Kowalski, Robert Gałązkowski XVII
1 Lotnictwo sanitarne w Polsce – wczoraj i dziś– Robert Gałązkowski, Marcin Kowalski 1
2 Zarządzanie kliniczne jako sposób na optymalizację działań HEMS/EMS – Tomasz Derkowski 17
3 Standardy postępowania klinicznego w HEMS – Tomasz Derkowski 47
4 Flota i możliwości operacyjne LPR – Wojciech Woźniczka, Robert Gałązkowski 59
5 Podstawy zarządzania zasobami załogi w HEMS/EMS (ACRM) – Rafał Pajek, Łukasz Chalupka 103
6 Rola CZaH-a. Zadania i szkolenia Członka Załogi HEMS w LPR – Robert Gałązkowski, Rafał Pajek, Marta Jarzębowska 119
7A Współpraca LPR z innymi jednostkami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM) – Piotr Wolak, Łukasz Kręglicki 133
7B Kooperacja LPR z jednostkami współpracującymi z systemem PRM– Marcin Podgórski, Robert Gałązkowski 155
8 Wpływ czynników zewnętrznych w warunkach misji LPR – Konrad Matyja 161
9 Lotniczy transport medyczny – Konrad Matyja, Arkadiusz Wejnarski 179
10 Taktyka działań ratunkowych. Zdarzenia masowe i mnogie – Robert Gałązkowski, Agata Pawlak, Marcin Podgórski 211
11 Współpraca z GOPR. Misje HEMS z użyciem technik linowych – Przemysław Barczentewicz 227
12 Zdarzenia niepożądane w ratownictwie medycznym – Marcin Mikos 235
13 Ratownictwo lotnicze. Bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia – Dariusz Tatarowski 241
14 Monitorowanie pacjenta – Tomasz Derkowski 275
15 Zabezpieczanie drożności dróg oddechowych – Marcin Kowalski 309
16 Wentylacja zastępcza – Rafał Kazanowski 347
17 Odwracalne przyczyny nagłego zatrzymania krążenia (NZK). RKO w sytuacjach szczególnych – Tomasz Magdziak, Paweł Panieński 379 18 Uraz czaszkowo-mózgowy. Neuroprotekcja – Tomasz Derkowski, Marcin Kowalski 403
19 Obrażenia kręgosłupa i rdzenia kręgowego – Marcin Kowalski 417
20 Obrażenia wielonarządowe. Leczenie krwotoków – Robert Foryś, Paweł Podkościelny, Michał Dworzyński 429
21A Oparzenia – Piotr Wolak 455
21B Amputacje urazowe 479– Piotr Wolak
22 Hipotermia przypadkowa i pourazowa – Paweł Podsiadło, Tomasz Sanak, Sylweriusz Kosiński, Tomasz Darocha 491
23 Ostre stany kardiologiczne – Michał Dworzyński, Robert Foryś, Paweł Podkościelny 503
24A Ostre stany neurologiczne – udar mózgu – Robert Foryś, Paweł Podkościelny, Michał Dworzyński 525
24B Ostre stany neurologiczne – stan padaczkowy – Robert Foryś, Paweł Podkościelny, Michał Dworzyński 533
25 Wybrane sytuacje położnicze – Konrad Matyja 537
26 Pacjent pediatryczny – Paweł Samocki 567
27 Transport neonatologiczny – Paweł Samocki 585
28 Zatrucia w praktyce HEMS – Jadwiga Siemek-Mitela, Aleksander Rutkiewicz, Małgorzata Rak, Anna Krakowiak 603
29 Analgosedacja w warunkach przedszpitalnych – Marcin Kowalski 651
30 Wybrane procedury inwazyjne – Piotr Wolak 667
31 Zastosowanie urządzeń do mechanicznej kompresji klatki piersiowej – Łukasz Kręglicki 701
32 Zastosowanie ultrasonografii w trakcie medycznych czynności ratunkowych – Dorota Sobczyk, Tomasz Derkowski 715
33 Wybrane choroby zakaźne – Marcin Kowalski 741
34 Leki HEMS/EMS – Czarosław Kijonka 767
35 Akty prawne. Wybrane zagadnienia – Robert Gałązkowski 811
36 Prowadzenie dokumentacji medycznej – Marcin Mikos 821
37 Prawne aspekty stosowania leków off–label – Marcin Mikos 829
38 Stwierdzanie zgonu – aspekty prawne – Marcin Mikos 83339 Kontakty z mediami. Rola mediów społecznościowych w HEMS– Justyna Sochacka 839Skorowidz 847
Dr n. med. Tomasz Derkowski – specjalista anestezjologii i intensywnej terapii, lekarz HEMS, Dyrektor Medyczny LPR w latach 2017-2020. Ma ponad 15-letnie doświadczenie zawodowe kliniczne oraz w systemach ratownictwa medycznego w Polsce i za granicą. Pracował m.in. w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, Szpitalu Uniwersyteckim w Cambridge (UK), Szpitalu Uniwersyteckim WMUH Chelsea and Westminster NHS Trust w Londynie (UK), Cega Air Ambulance (UK), Lifeflight (Australia), The Royal Flying Doctor Service (Australia) oraz wciąż w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Odbył kursy transportu pacjentów w stanie krytycznym w Londynie i Bristolu. Ukończył certyfikowane kursy Europejskiej Rady Resuscytacji ALS, EPALS, ETC, Towarzystwa Trudnych Dróg Oddechowych DAS, ELSO-ECMO oraz kursy poświęcone transportowi lotniczemu – CCAT Aeromedical Training ( University of Surrey, UK) oraz HEMS Academy w Brisbane. Obecnie słuchacz studiów podyplomowych Zarządzanie Organizacjami Ochrony Zdrowia Szkoły Głównej Handlowej. Wprowadził do Lotniczego Pogotowia Ratunkowego przedszpitalną diagnostykę USG (POCUS), EZ-IO, urządzenia do kompresji klatki piersiowej oraz stworzył Dział Zarządzania Klinicznego, optymalizując udzielanie świadczeń medycznych. Inicjator i pomysłodawca programu szkoleń z medycyny przedszpitalnej dla całego personelu medycznego LPR. Brał aktywny udział w tworzeniu projektu kabiny medycznej samolotów odrzutowych Learjet 75. Wyróżniony przez Ministra Zdrowia najwyższym odznaczeniem resortowym „Za zasługi dla ochrony zdrowia" za przygotowanie medyczne LPR w trakcie pandemii SARS-CoV-2. Główne zainteresowania zawodowe to intensywna terapia, medycyna przedszpitalna, zarządzanie kliniczne. Prywatnie – entuzjasta lotnictwa, nurkowania, podróży i zwykłego życia rodzinnego.
Dr n. med. Marcin Kowalski – specjalista anestezjologii i intensywnej terapii z 20-letnim doświadczeniem klinicznym, w Polsce i Danii. Rozprawę doktorską obronił na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Od kilkunastu lat pasjonat pracy w medycynie przedszpitalnej zarówno w zespołach naziemnych, jak i lotniczych. Członek zespołu naukowego wprowadzającego HEMS w Danii w latach 2009-2010 oraz zespołu akredytacyjnego (Den Danske Kvalitetsmodel) w Uniwersyteckim Szpitalu w Roskilde w 2010 roku. W Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym pracuje jako Lekarz Koordynator i Kierownik Działu Zarządzania Klinicznego, wdrażając brytyjskie i duńskie modele standardów postępowania klinicznego oraz monitorowania jakości w ochronie zdrowia. Instruktor Akademii HEMS Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Wyróżniony przez Ministra Zdrowia odznaczeniem „Za zasługi dla ochrony zdrowia". Ukończył wiele certyfikowanych kursów m.in. Europejskiej Rady Resuscytacji czy American College of Surgeons (Advanced Trauma Operative Management i Advanced Trauma Life Support). Na co dzień lekarz zespołów HEMS i Mobilnej Grupy Zabezpieczenia Medycznego LPR.
Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Robert Gałązkowski – wieloletni dyrektor Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Kierownik Zakładu Ratownictwa Medycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Prodziekan ds. Dietetyki, Ratownictwa Medycznego i Zdrowia Publicznego WUM oraz Członek Rady Dyscypliny Nauk o Zdrowiu WUM. W całym okresie kariery zawodowej związany z ratownictwem medycznym i medycyną ratunkową. Pracował w zespole karetki reanimacyjnej, na oddziale intensywnej opieki medycznej, w lotniczym zespole ratownictwa medycznego (HEMS) i samolotowym zespole transportu sanitarnego. Pod jego kierownictwem został zrealizowany program wymiany floty śmigłowców ratunkowych ze śmigłowców Mi-2 na śmigłowce Eurocopter EC 135. Nieustannie podejmuje aktywne działania w celu dalszej rozbudowy sieci baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Polsce, dzięki czemu w 2016 doprowadził do powstania 4 nowych baz HEMS. Kładzie duży nacisk na szkolenia pracowników Lotniczego Pogotowia Ratunkowego i rozwój współpracy z innymi służbami HEMS w Europie i na świecie oraz z jednostkami Państwowej Straży Pożarnej czy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. W 2015 roku otrzymał Złoty Krzyż Zasługi za działalność na rzecz ochrony zdrowia, w 2020 r. Odznakę Honorową Ministra Zdrowia za „Zasługi dla ochrony zdrowia”, a w 2023 r. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Jest wykładowcą akademickim. W swoim dorobku naukowym jako autor lub współautor posiada ponad 200 artykułów w czasopismach naukowych polskich i zagranicznych. Był promotorem w 9 zakończonych przewodach doktorskich. W 2023 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Narodowego Uniwersytetu Medycznego im. O. Bohomolca w Kijowie. Członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej i Stowarzyszenia Na Rzecz Leczenia Ciężkich Krwotoków. W latach 2012-2018 był członkiem zarządu Europejskiego Komitetu HEMS i Pogotowia Lotniczego (EHAC). Inicjator powstania i redaktor naczelny czasopisma naukowego „Emergency Medical Service – Ratownictwo Medyczne”.