Medycyna i religia Tom 3

Medycyna i religia Tom 3

Seria Medycyna i religia jest poświęcona prezentacji badań nad wzajemnymi relacjami tych dwóch obszarów ludzkiej kultury. Medycyna jest tu definiowana jako zespół działań, których celem jest zachowanie i przywrócenie zdrowia, których uzasadnienie teoretyczne jest czerpane ze zmieniających się w kolejnych okresach historycznych standardów wiedzy i racjonalności. Realizacja tych celów przyjmuje w związku z tym różne formy praktyczne, zmieniające się zgodnie z aktualnym poziomem fizjologii, patologii i diagnostyki, stanowiących podstawę dla zmieniającego się standardu terapii. Religia jest tu definiowana jako obszar dogmatyczny, ustanawiający obowiązujące swych wyznawców normy i praktyki kultowe, wywierające wpływ na świadomość wiernych kształtując ich obyczaje, styl życia codziennego i zachowania o charakterze odświętnym. W każdym z wyznań zawartych jest wiele reguł odnoszących się bezpośrednio do ciała i zachowania jego zdrowia oraz zasad postępowania w przypadku pojawienia się choroby. Reguły te adresowane są zarówno do osób chorych lub zagrożonych chorobą, jak i do udzielających im pomocy, tj. lekarzy. Konkretne formy terapii i profilaktyki zalecane wiernym mogą więc ulegać zmianom i w praktyce tak się dzieje. Jednak teoretyczne podstawy ich oceny pozostają w danym wyznaniu zasadniczo niezmienne. Powyższa sytuacja jest od wieków zarzewiem potencjalnego konfliktu między medycyną i religią, ponieważ zmieniający się system uzasadnień teoretycznych występujący w medycynie musi koegzystować z niezmiennymi regułami dogmatycznymi i etycznymi charakterystycznymi dla każdego z występujących w świecie wyznań religijnych. Konflikt ten rzadko jednak przybierał w historii ludzkości radykalną postać, częściej przedstawiciele obu tych obszarów poszukiwali jakichś form porozumienia, mając na względzie zachowanie spójności społecznej i dobro jednostek ludzkich, definiowanych zarówno w kategoriach wiernych, jak i pacjentów. Współczesna medycyna kliniczna zmienia się w szybkim tempie, a stopień skomplikowania jej standardu uniemożliwia jego zrozumienie przez laików. W kręgu wszystkich wyznań występują próby przystosowania aktualnego standardu medycyny do reguł dogmatycznych i norm etycznych charakterystycznych dla każdego z nich. Są kierowane zarówno do lekarzy, jak i do pacjentów. Celem serii Medycyna i religia jest dokumentowanie, analizowanie i przedstawianie Czytelnikom różnych aspektów relacji, jakie nawiązywały się w historii ludzkości między teorią i praktyką medycyny a poglądami instytucji religijnych i świadomością wiernych. Publikowane w serii artykuły należą do różnych obszarów humanistyki: historii medycyny, historii religii i religioznawstwa, psychologii i socjologii religii, etnologii, antropologii kulturowej i historii kultury. W kolejnych tomach prezentujemy wyniki badań nad tą problematyką prowadzonych w kilkunastu polskich ośrodkach akademickich. Serię Medycyna i religia adresujemy przede wszystkim do studentów i doktorantów kierunków humanistycznych, ponieważ umożliwi im uzyskanie orientacji we współczesnym stanie badań. Adresujemy ją także do szerokiego grona Czytelników zainteresowanych tą problematyką