Kierkegaard

Kierkegaard

We wstępie do Philosophie, swego najważniejszego dzieła, Jaspers ujawnia przed czytelnikiem źródła swych filozoficznych inspiracji: na pierwszym miejscu wymienia Immanuela Kanta, jednak już kilka zdań dalej podaje nazwisko Sorena Kierkegaarda, którego „rzetelność w obliczu [odczucia] nicości, za alternatywę przyjmuje filozofowanie z miłości”, oraz Fryderyka Nietzschego: „psychologa nieubłaganego w demaskowaniu wszelkich omamień, który w pozbawionym wiary świecie stał się wizjonerem substancji historycznych”. Kierkegaard i Nietzsche to postacie w myśli Jaspersa niemal nieodłączne. Filozof często z upodobaniem analizował występujące między nimi podobieństwa, by następnie na tle cech wspólnych podkreślać rozbieżności czyniące tych dwu myślicieli niemal niemożliwymi do porównania. W Rozumie i egzystencji czytamy między innymi: „Obydwaj z głębi egzystencji poddali w wątpliwość rozum. […] Nie [tworzą] oni teorii, głównego stanowiska, obrazu świata, lecz nowej całościowej postawie człowieka myślącego nadają niedoścignioną pod względem duchowym postać, w której w ciągu całego życia realizują powagę filozofowania etc.”.

Niniejsza antologia zawiera zbiór niepublikowanych do tej pory w języku polskim tekstów Jaspersa o Kierkegaardzie, są to przekłady trzech popularnych odczytów Jaspersa na temat Kierkegaarda, fragment Psychologie der Weltanschauungen oraz niedokończony, wydany w spuściźnie filozoficznej Jaspersa, rozdział z Die Großen Philosophen.