Epicka historiografia we współczesnej prozie polskiej

Epicka historiografia we współczesnej prozie polskiej

Książka Natalii Lemann Epicka historiografia we współczesnej prozie polskiej dotyczy analizy związków literatury, historii i metodologii historii w XX-wiecznej praktyce literackiej. Autorka proponuje termin "epicka historiografia" na określenie obecnej w utworach literackich techniki narracyjnej służącej tematyzacji historii. Ów paragenologiczny czynnik, obecny w utworach wywodzących się z różnych nurtów i tradycji literackich, (np. w tradycyjnej powieści historycznej, fantasy i literaturze dokumentu osobistego) pozwala spojrzeć na literaturę współczesną poprzez pryzmat wpisanej w nią świadomości historycznej oraz funkcji i zasad jakimi kieruje się współczesna historia. Co ważne, termin epicka historiografia pozwala na zestrojenie metodologii wywodzących się z teorii literatury i historiografii. Autorka analizuje wybrane dzieła fantasy historycznej (Andrzej Sapkowski, cykl husycki i Witold Jabłoński, cykl o magu Witelonie ) wybrane utwory Teodora Parnickiego i Hanny Malewskiej oraz literatury wspomnieniowej o kwalifikatorze mikrohistorii (W ogrodzie pamięci J. Olczak-Ronikier. Pisarze fantasy Sapkowski i Jabłoński w cyklach poświęconych magowi śląskiemu Witelonowi (Jabłoński) i epoce wojen husyckich (Sapkowski) w formie fantasy historycznej podejmują ważkie kwestie dotyczące epoki polskiego średniowiecza. Autorka rekonstruuje wpisaną w utwory wizję historii, na którą składają się tyleż elementy tradycyjnej historiografii co postmodernistyczne zabawy z formą i treścią przekazów źródłowych. Natalia Lemann konsekwentnie rozplątuje swoisty węzeł gordyjski obecnych w analizowanych utworach przekazów źródłowych i narracji zawodowych historyków, obnażając dokonywane przez twórców operacje na żywej tkance polskiej tradycji i świadomości historycznej. Efektem dociekań autorki jest konstatacja, że fantasy to nie tylko ludyczna, popkulturowa literatura, ale i twórczość bogata w intertekstualne i metodologiczne refleksje, wymagająca od swych odbiorców dużej wiedzy i świadomości literackiej. Co warte podkreślenia, rozdziały pt. Czy można wierzyć prawdzie? Apokryfizacja autobiografii na przykładzie cyklu Gwiazda Wenus, Gwiazda Lucyfer (Uczeń czarnoksiężnika. Metamorfozy, Ogród miłości i Trupi korowód) Witolda Jabłońskiego oraz Homo homini lapus est Narrenturm, Boży bojownicy i Lux perpetua Andrzeja Sapkowskiego - dyskurs przeszłości, dyskurs teraźniejszości stanowią pierwsze całościowe naukowe analizy i interpretacje wspomnianych cyklów.