Dwa kazania wygłoszone po śmierci królowej Konstancji i Zygmunta III

Dwa kazania wygłoszone po śmierci królowej Konstancji i Zygmunta III

Edycja zawiera dwa siedemnastowieczne kazania pogrzebowe: Żałobę po śmierci Konstancyjej (1631) jezuity Jakuba Olszewskiego oraz Kazanie pogrzebne krolewskie (1634) pastora luterańskiego Andrzeja Schönflissiusa. Kazania te należą do najciekawszych przykładów oratorstwa pogrzebowego pierwszej połowy XVII w. Zostały napisane przez dwóch czołowych kaznodziejów wileńskich tego czasu w celu upamiętnienia śmierci królowej Konstancji Habsburżanki (1588–1631) i zmarłego parę miesięcy po małżonce króla Zygmunta III Wazy (1566–1632). Zestawienie tych kazań pokazuje, w jak różny sposób autorzy podchodzili do tego samego tematu: śmierci monarchy. Kazania te różnią się na poziomie inwencji, sposobu operowania erudycją, a przede wszystkim stylistyką. Olszewski chętnie odwoływał się do twórczości słowno-wizualnej, głównie do emblematów, podczas gdy Schönflissius wybierał egzempla narracyjne. Olszewski budował rozbudowane okresy retoryczne, posługiwał się konceptem opartym na zgodnej niezgodności. Zdania Schönflissiusa są prostsze, kaznodzieja tworzył swój tekst, posługując się retoryką bezpośredniości i pozornej prostoty. Jako że obaj należeli do tej samej formacji siedemnastowiecznych uczonych, odwoływali się do tych samych źródeł biblijnych (głównie do Starego Testamentu), patrystycznych i kompendiów historycznych. Ich kazania pozwalają zobaczyć, jak ówczesna encyklopedyczna, wieloźródłowa erudycja była stosowana w praktyce.