Doświadczenie Zagłady w literaturze polskiej 1947-1991 - Outlet

Doświadczenie Zagłady w literaturze polskiej 1947-1991 - Outlet

Autorka odtwarza proces kształtowania się szkolnego kanonu tekstów o Zagładzie. Podstawę rekonstrukcji stanowią listy lektur dla szkoły podstawowej i średniej, obowiązujące w Polsce w latach 1947-1991, programy nauczania dla tych typów szkół, podręczniki szkolne, poradniki metodyczne, a także teksty krytyczne, opracowania, monografie oraz recenzje zamieszczane w opiniotwórczych czasopismach. Wedle autorki książki do roku 1991 nie można mówić o istnieniu w Polsce korpusu tekstów o znaczeniu kanonicznym podejmujących temat Zagłady. Uformowanie się tak rozumianego kanonu uniemożliwił brak dystansu czasowego wobec wydarzeń, jakie złożyły się na Zagładę, przede wszystkim jednak decyzje oświatowe, czynniki natury politycznej, społecznej, socjo-literackiej, a także sposób myślenia o KL Auschwitz-Birkenau jako o obozie koncentracyjnym (bez określania, że był to również obóz zagłady) oraz oficjalne ujęcia ofiar obozu (uniwersalizujące, narodowościowe, narodowo-państwowe). Pani Karolak bada to, co jest dziś możliwe do zbadania: listy lektur, programy szkolne, poradniki metodyczne itp. i z tego wyłania się obraz szkolnej edukacji w interesującym ją przedmiocie. Jest to pierwsza praca pokazująca na troskliwie zebranych materiałach, na czym polegała rola szkoły jako źródła wiedzy o masowej eksterminacji Żydów na terenach polskich i jakim celom wiedza ta miała służyć w świetle PRL-owskiej propagandy i polityki historycznej, wychodzącej daleko poza program edukacji. Masowa eksterminacja Żydów polskich w latach wojny należy do białych plam historiografii najnowszej i praca p. Karolak doskonale to pokazuje.
Z recenzji prof. dr hab. Jerzego Święcha
W sposobie kształtowania szkolnego kanonu holocaustowego skupiają się jak w soczewce polskie problemy z przedstawianiem Zagłady, ze społecznym mówieniem o doświadczeniu, które stało się udziałem Polaków i Żydów, choć obie nacje naznaczyło w sposób odmienny. Stawiając pytanie o obecność Zagłady w programach szkolnych, autorka stawia w gruncie rzeczy pytanie o miejsce Zagłady w kanonie literatury polskiej, w naszej świadomości historycznej i etycznej. Praca ma nieprzecenioną wartość materiałową – jest najbogatszym w polskim literaturoznawstwie świadectwem recepcji literatury Zagłady i jej szkolnego odbioru w latach PRL.
Z recenzji prof. UAM dr hab. Bogumiły Kaniewskiej