Dlaczego gęsi krzyczały

Dlaczego gęsi krzyczały

Monografia Piotra Krupińskiego pt. „'Dlaczego gęsi krzyczały?' Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku" stanowi pierwszą w polskim literaturoznawstwie próbę całościowego spojrzenia na literaturę, której tematem jest Zagłada Żydów, przez pryzmat motywów i metafor zwierzęcych. Autor rozprawy wykorzystując nowohumanistyczną (postantropocentryczną) metodologię, stara się zmierzyć z podwójnym problemem. Po pierwsze, poszukuje odpowiedzi na pytanie, jak opowiadać o wielokroć tragicznym losie zwierząt w tak szczególnym kontekście jak II wojna światowa, Holokaust, ludobójstwo, by nie zostało to poczytane jako mimowolny przejaw deprecjacji ludzkiego cierpienia, a nawet ranienia cudzej pamięci. Po drugie, uwzględniając marginalizowaną do niedawna animalistyczną perspektywę, poszukuje nowych punktów odniesienia tyleż dla samej literatury dotyczącej Zagłady, ile dla pasma wymykających się słowu doświadczeń, którym omawiani przez niego pisarze i pisarki starali się nadać literacki kształt. I takie punkty odnajduje. Dzięki niezwykle skrupulatnej, mikrofilologicznej lekturze dzieł Zofii Nałkowskiej, Konrada Lorenza, Emanuela Ringelbluma, Seweryny Szmaglewskiej, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza czy Mariana Pankowskiego, autorowi udaje się z nieoczekiwanej strony spojrzeć na doświadczenie Zagłady. Próbując „rozszerzyć ludzką historię” (określenie Érica Barataya), szczeciński literaturoznawca równocześnie dociera do miejsca, w którym to, co ludzkie, i to, co zwierzęce, spotyka się, tworząc skomplikowany, wielopłaszczyznowy splot.