Dion Chrysostomos Peri Basileias II Dion z Prusy (Złotousty)

Dion Chrysostomos Peri Basileias II Dion z Prusy (Złotousty)

Tom II „Rhetores Graeci” poświęcony jest opracowaniu i tłumaczeniu drugiej, czwartej i trzeciej „Mowy o królestwie” Diona z Prusy, pisarza należącego do drugiej sofistyki, o przydomku Złotousty. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, czemu Dion zawdzięcza swój przydomek i potwierdzić, poprzez analizę artyzmu, kunsztu literackiego oraz swobodnego poruszania się w gatunkach z pogranicza retoryki i filozofii, zasadność określenia Diona Złotoustym mówcą. Na początku omawia szczegółowo gatunek diatryby cynicko-stoickiej, który Dion nie tylko wykorzystuje w „Mowach o królestwie”, ale łączy go z innymi gatunkami retorycznymi, jak basilikos logos, czyli epideiktyczny gatunek mowy skierowanej do monarchy, jak psogos, czyli nagana, chreia, pojawiająca się w mowie drugiej i w czwartej (jednym z rozmówców w obu mowach jest Aleksander Macedoński, ideał wodza w oczach cesarza Trajana), czy w mowie trzeciej anegdotyczne wspomnienie rozmowy sofisty Hippiasza z Sokratesem na temat ludzkiego szczęścia. Nadto Dion wzbogaca „Mowy o królestwie” pouczeniami o charakterze parenetycznym, skierowanym do monarchy (najprawdopodobniej cesarza Trajana). Autorka opisuje zjawisko attycyzmu w retoryce greckiej, charakteryzując kulturę umysłową Rzymian i pokazując mistrzostwo Diona, który wzoruje się na Ksenofoncie, a towarzyszy mu podobnie duża dawka humoru i umiejętność błyskotliwego poruszania się w kwestiach poważnych, bo dotyczących kondycji moralnej zarówno jednostki, jak dobra państwa jako całości; charakteryzuje również moralną legitymizację Diona do przemawiania w duchu filozofii cynickiej i stoickiej w „Mowach o królestwie”. Przekład oparto na wydaniu Hansa von Arnima, i opatrzony komentarzem.