Czworoksiąg (Tetrabiblos)

Czworoksiąg (Tetrabiblos)

Klaudiusz Ptolemeusz z Aleksandrii (ok.100 – po 168 n.e.) kojarzy się dziś niemal wyłącznie z obaloną dopiero przez Mikołaja Kopernika teorią geocentryczną w astronomii. Tymczasem przez wieki był ceniony w całej Europie jako autorytet naukowy i jedno z głównych źródeł wiedzy o osiągnięciach naukowych antyku. Wśród wielu dziedzin, których dorobek usystematyzował i przedstawił we własnym ujęciu – jak astronomia (Almagest), kartografia (Geografia) czy optyka – znalazło się też miejsce dla astrologii. Traktat nazwany później Czworoksięgiem to autorska synteza starożytnej tradycji tej dyscypliny. Ptolemeusz stawia astrologię na równi z astronomią, jako jej praktyczny odpowiednik, i dowodzi, że owa materia podlega badaniu rozumowemu. W miejsce wyjaśnień natury religijnej czy magicznej proponuje dla swych tez racjonalne uzasadnienia, zgodne z ówczesnym stanem wiedzy o świecie. Przedsięwzięciem tym starożytny uczony zapewnił astrologii prestiż, jakim cieszyła się przez wiele następnych stuleci. Czworoksiąg długo znany był przede wszystkim „z drugiej ręki”, poprzez tłumaczenia łacińskie, tudzież komentarze i omówienia. Dopiero wiek XX przyniósł naukowe edycje greckiego tekstu i opracowane na ich podstawie przekłady na języki nowożytne. Dołącza do nich niniejsze wydanie – pierwsze dzieło Ptolemeusza ukazujące się po polsku w przekładzie z greckiego oryginału.