Abacus od instruktarzy gospodarczych po współczesne podręczniki rachunkowości

Abacus od instruktarzy gospodarczych po współczesne podręczniki rachunkowości

Polskie podręczniki rachunkowości zebrałyby się w obszerną bibliotekę. Nikt jeszcze nie dokonał szczegółowej specyfikacji i analizy merytorycznej ich treści. Wyniki pierwszych badań w tym zakresie, przedstawione w tej monografii, obejmują kilkaset pozycji. Ambicją każdego ośrodka naukowego jest przygotowanie książek dla swoich studentów, a konieczność reakcji na zmieniający się ustrój społeczno-gospodarczy i mnogość regulacji prawnych są podstawową przyczyną szybkiego poszerzania bibliografii z tego zakresu. Te dokonania mają swoje antycypacje, często w odległej przeszłości, sięgającej XVI wieku. W tej monografii chcemy zrekonstruować ten wątek, odwołując się głównie do instruktarzy ekonomicznych (gospodarczych). Literatura agrarna dominowała w Polsce aż do wieku XVIII. Instruktarze ekonomiczne stanowią źródło poznania systemu folwarczno-pańszczyźnianego, relacji społecznych i historii rolnictwa w dawnej Polsce. Pierwszymi, najbardziej znanymi, instruktarzami ekonomicznymi są dzieła Anzelma Gostomskiego i Jakuba Kazimierza Haura. Pokazują one sposób organizacji księgowości pojedynczej i metody ewidencyjne stosowane w folwarkach w dawnej Polsce. Właśnie w nich widoczne są zalążki podwójnej księgowości. W prezentowanej książce próbujemy spojrzeć na przywołane artefakty literatury okiem historyka rachunkowości.