Twórczość Franza Kafki. Tożsamość kulturowa i literacka
Książka naukowa poświęcona wyłącznie twórczości Franza Kafki to w środowisku polonistycznym inicjatywa nowa. Znane są oczywiście prace naukowe polskich germanistów, tutaj jednak chcieliśmy spróbować mówić o Kafce poprzez namysł filologii polskiej. Tak wiele lat obecności literatury Kafki w kulturze Polski domaga się wreszcie wieloaspektowych przemyśleń, które wyznaczałyby polską perspektywę w badaniach kafkologicznych. W założeniach programowych naszej książki jednym z najważniejszych zadań badawczych jest zarysowanie fenomenu estetyki Kafki. Całościowe zrekonstruowanie poetyki pisarza przekracza ramy tej publikacji, dlatego w grupie artykułów zatytułowanej „Wokół poetyki” zaproponowaliśmy trzy kwestie. Po pierwsze – omówienie kategorii groteski. Edward Kasperski (Warszawa) uczynił z niej centrum rozważań, opisując jej typ – antropogroteskę jako podstawowy wyznacznik ideowy i stylistyczny utworów praskiego prozaika. Ironiczna wizja świata, cierpki humor oraz gry konwencjami, to według Kasperskiego zapomniane trochę w polskiej tradycji interpretatorskiej wyznaczniki Kafkowskiego świata. Po drugie – problematyka mitologizmu. Małgorzata Gierałtowska (Warszawa) nie tylko prezentuje tu motywy mitologiczne u Kafki, lecz zwraca również uwagę, że powszechnie wyczuwane w pisarstwie Kafki składniki tragizmu są osadzone w mitologicznym podłożu tych narracji. Po trzecie – autobiografizm. Tomasz Mackiewicz (Warszawa), zajmując się aspektami biograficznymi pism intymnych oraz utworów beletrystycznych Kafki, wskazuje na specyficzne zabiegi autokreacyjne autora Zamku, nakazujące ostrożnie patrzeć na ich konfesyjność i prawdę psychologiczną.
Wstęp 5
Edward Kasperski Klucze do Kafki. Style interpretacji 11
Małgorzata Gierałtowska Kafka – mitotwórca zmitologizowany 37
Tomasz Mackiewicz Autobiografizm Kafki. Semantyka i pragmatyka 65
Małgorzata Antkowiak Światopogląd i aura powieści Franza Kafki jako problem przekładoznawczy 87
Tomasz Swoboda Kafka: Europa dośrodkowa czy odśrodkowa? 115
Leszek Engelking Kafka a Nabokov 133
Małgorzata Klentak-Zabłocka Józef K. a Józio. O literackiej kreacji niedojrzałości w „Procesie” Franza Kafki w świetle koncepcji Witolda Gombrowicza 155
Beate Sommerfeld „Pozwólcie mu odejść” – długie pożegnanie Tadeusza Różewicza z Kafką 181
Daniel Kalinowski Polskie gry z Kafką 209
Andrzej Żurowski Kafka w teatrze polskim. Rekonesans tematu badawczego 241
Karolina Prykowska-Michalak Teatralika Kafki 267
Krzysztof Kopczyński Kafka animowany. Glosa do interpretacji filmów Piotra Dumały i Zbigniewa Rybczyńskiego 283
Adam Lipszyc Cierpliwość, niecierpliwość i mesjanizm w kilku utworach Kafki 299
Magdalena Geraga Kierkegaardowskie stadia „przejścia” w „Procesie” Franza Kafki 315
Oleg Chwatow W stronę Abrahama. Próba analizy „Procesu” i „Zamku” Franza Kafki w świetle niektórych problemów filozofii Sørena Kierkegaarda 335
Notka o grafiku 357
Indeks utworów Franza Kafki 359
Indeks nazwisk 361