Współczesne badania nad kulturą, literaturą i językiem rosyjskim
Prezentowany tom to monograficzny zbiór studiów, poświęconych współczesnym badaniom nad literaturą, kulturą i językiem rosyjskim. Tak pomyślana całość nie stanowi - co zrozumiałe - podsumowania dokonań rusycystyki polskiej, jest raczej próbą wskazania najważniejszych zagadnień i obszarów badawczych, a także metod ich opracowywania. Na monografię składa się kilkadziesiąt rozpraw badaczy wywodzących się z większości krajowych ośrodków rusycystycznych. Z satysfakcją należy odnotować obecność w książce prac dwojga autorów z Rosji, od dawna aktywnie i owocnie współpracujących z toruńskimi językoznawcami. Umieszczone w tomie studia układają się w trzy zasadnicze bloki tematyczne, w ramach których podejmowane są bardziej szczegółowe kwestie związane z tytułową problematyką. Tak więc badania nad literaturą koncentrują się wokół pięciu wątków. Są to rozważania na temat zależności między folklorem a literaturą, analiza różnych aspektów twórczości pisarzy uznanych za klasyków literatury rosyjskiej, inspiracje filozoficzne w literaturze i malarstwie, specyficzne dla kultury Rosjan pojęcia i idee, refleksje na temat moralnych poszukiwań rosyjskich pisarzy i poetów. Z kolei badania lingwistyczne podejmują rozważania na temat innowacji gramatycznych w języku rosyjskim, problematykę językowego postrzegania świata, szeroko rozumianego dyskursu językowego, dialektologii i antroponimii. Ostatni blok tematyczny koncentruje się wokół badań glottodydaktycznych obejmujących przegląd metod nauczania języka rosyjskiego jako obcego, obecność slangu w dydaktyce języka rosyjskiego, komunikację międzykulturową, a także sposoby rozwijania poszczególnych sprawności językowych.
Przedmowa / 11
Część I
Ze współczesnych badań nad literaturą i kulturą rosyjską
Wokół folkloru i literatury XVIII w. / 14
Alina Orłowska
Wiedźmy Władimira Dala / 15
Anna Warda
Obraz Felicy w Bajce o carewiczu Chlorze Katarzyny II i w utworach Gabriela Dierżawina, Osipa Kozodawlewa oraz Mikołaja Nikolewa / 29
Magdalena Dąbrowska
Ze studiów nad czasopiśmiennictwem rosyjskim XVIII wieku („??????? ?????? ??? ?????? ? ??????" - zagadka popularności) / 41
W kręgu klasyków / 57
Anna Kościołek
Aleksander Hercen i „la belle France" / 59
Roman Kuligowski
Zbrodnia i kara Lwa Kulidżanowa w świetle współczesnych badań filmoznawczych / 73
Nel Bielniak
Refleksje nad związkiem człowieka z naturą w twórczości Aleksandra Kuprina / 83
Paulina Baranowska
Maksym Gorki w XXI wieku (nowe spojrzenia na życie i twórczość pisarza) / 93
Inspiracje filozoficzne / 105
Izabella Malej
Malarstwo rosyjskie przełomu XIX i XX wieku u źródeł mitu. Pan Michaiła Wrubla / 107
Małgorzata Burzyńska
Rewolucja jako żywioł dionizyjski. Wpływ filozofii Fryderyka Nietzschego na postawę i historiozofię Aleksandra Błoka / 123
Jolanta Brzykcy
„Dwa światy człowieka". Przyroda i twórczość według Nikołaja Zabołockiego / 137
Idee w sferze kultury / 153
Jolanta Kazimierczyk
Astolphe de Custine - sowietolog avant la letter / 155
Bronisław Kodzis
??????????? „?????? ?????" ??????? ?????????. ????????????? ????? / 167
Franciszek Apanowicz
Rosja w pryzmacie poetyckim Jurija Kuzniecowa / 181
Elżbieta Książek
??????? ??? ?????????? ??????????????????? (?? ????????? ?????? ??????? ??????? ????) / 195
W poszukiwaniu wartości / 207
Bożena Żejmo
Kto rządzi tym światem? (Powieść Wiktora Pielewina Generation ‘P') / 209
Beata Waligórska-Olejniczak
Duchowość ciała czy cielesność ducha? Wieniczki Jerofiejewa zmagania z transcendencją / 227
Dariusz Gancarz
Alogiczny świat bohaterów poezji Borisa Griebienszczikowa na przykładzie cyklu o Innocentym / 239
Część II
Ze współczesnych badań nad językiem rosyjskim
Innowacje gramatyczne / 254
??????? ?. ?????????
??????? ???? ? ??????? ??????? / 255
Językowy obraz świata / 269
Halina Bartwicka
???????? ??????? ???????? ? ??????? ? ???????? ????????????? ???????????? / 271
Martyna Król
?????? ??????????? ????????????? ??? ????????? ??????? ?????????????? ??????? ???? / 283
Gustaw Michał Akartel
?????????????? ? ???????????? ? ????????? ??? (?? ????????? ???????????????? ? ??????? ???????? ????????????) / 301
Karina Zając-Haduch
Śmierć w językowym obrazie świata Rosjan / 315
Jolanta Miturska-Bojanowska
? ???? ??????????? / 327
Badania nad dyskursem / 335
Piotr Zemszał
??????? ????????? ?????? ??? ?????? ? ????????? ?????????????? ???????? 1945-1953 ??. / 337
Adam Jaskólski
Językowe sposoby przedstawiania negatywnych stanów rzeczy w państwie w wypowiedziach władz rosyjskich / 347
Andrzej Sitarski
???????????????? ??????? ? ??????? a??????????????? ????????? ????? ??????????? ??????????? / 361
Badania dialektologiczne / 369
Marian Wójtowicz
Zapożyczenia z języka polskiego w słownikach gwar rosyjskich połowy XIX wieku / 371
?????? ?. ????????
????????????? ?????? ? ?????? ?. ?????? ???????????? ?????? ???????? / 387
Michał Głuszkowski
??????? ????? ????????? ? ???????????? ?? ??????? ????????????? ? ?????? ? ???????? ????? ? ??????? ? ? ?????? / 403
Michał Kondratiuk
Onomastyka i gwary polsko-białoruskiego pogranicza w powojennych badaniach polskich językoznawców / 417
Antroponimia / 435
Jan Sosnowski
Staroruskie dwuczłonowe imiona osobowe / 437
Magdalena Ziółkowska
Nieoficjalny system nazewniczy staroobrzędowców z Gabowych Grądów i Boru / 451
Część III
Z badań glottodydaktycznych
Halina Zając-Knapik
Przegląd metod nauczania języka rosyjskiego stosowanych w Polsce w latach 1950-2000 / 465
Urszula Siemianowska
????????????? ??????????? ? ???????? ???????? ? ?????? / 477
Anna Graszek-Tańska
????????????? ??????? ? ???????? ???????? ??? ???????????? / 485
Irina Rolak
????????? ?????? ??????????? ?????????? ??????? ?????? ?????? ?? ???????? ?? ???????? ????? ???????? ??????? (??????????? ???????????????? ???????) / 497
Irena Matczyńska
??????????? ????????????? ??????, ???????????? ?? ???????? ??????? ???????????, ????????? ? ????????????, ? ?????? ???????? ??????????? / 509
Joanna Mietła
Jak rusycyści uczyli się czeskiego / 519