Władza a społeczeństwo
„Z nieukrywaną satysfakcją oddajemy w ręce Czytelnika tom będący efektem wieloaspektowego spojrzenia na problem związany z relacją zwrotną władza – społeczeństwo. Zebrane artykuły są rezultatem doświadczeń młodych badaczy reprezentujących ośrodki naukowe z całego kraju oraz dyscypliny w obrębie szeroko pojętych nauk humanistycznych i społecznych.
Przedstawione w monografii relacje władzy i społeczeństwa może uosabiać ukazana na okładce postać Lewiatana. Wizerunek ten pochodzi z karty tytułowej jednego z pierwszych traktatów filozoficznych poruszających wspomnianą tematykę, pracy autorstwa Tomasza Hobbesa pt. Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, która została wydana po raz pierwszy w 1651 r. Tytułowy Lewiatan jest uosobieniem państwa powstającego na skutek ustanowienia władzy suwerennej. Władza, zarówno świecka, jak i religijna, oparta jest na powszechnej umowie społecznej i ma charakter absolutny. Wyraża to widniejąca nad głową postaci sentencja: Non est potestas super terram, quae comparateur ei (Nie ma na ziemi siły wobec niego).
Prowadzi nas to w kierunku rozważań nad istotą władzy, jej źródeł, rodzaju i struktur aparatu władzy zarówno w odniesieniu do czasów współczesnych, jak i minionej rzeczywistości. Postawiona powinna zostać również kwestia legitymizacji oraz opozycji wobec podmiotu sprawującego władzę, a także formy konfliktu społecznego i jego regulacji – poddani czy obywatele. Legitymizacja i opozycja, które uważane są za zbiorowe reakcje na sprawowanie władzy uznawanej przez społeczne normy sprawiedliwości, traktowane być mogą jako zjawiska przeciwstawne. Ważna jest tu sfera z zakresu ideologii władzy, która służyła zawsze do jej legitymizacji i budowania jej obrazu wobec społeczeństwa. Opozycję wobec istniejących ośrodków władzy można przedstawić jako wynik działań podejmowanych przez zbiorowość uciskanych, w której istnieje rozległa struktura komunikacyjna, świadomość niesprawiedliwego traktowania oraz pragnienie odwetu za wyzysk.” (fragment Wstępu)
Spis treści
Wstęp (Agata Bryłka, Tomasz Kałuski, Małgorzata Korbaś) / 7
Władza a społeczeństwo
Wojciech Chudzik
Wybrane aspekty propagandy gospodarczej – na przykładzie Centralnego Okręgu Przemysłowego (1936–1939) / 11
Marcela Gruszczyk
Przyczynek do powstania i działalności Komitetu Słowiańskiego w Polsce w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej / 26
Michał Radecki
Przywództwo w Sojuszu Lewicy Demokratycznej / 37
Kinga Jaruga
Obywatelski Panoptikon? Idea społecznego nadzoru / 54
Natalia Stępień-Lampa
Trudna sytuacja życiowa dzieci i młodzieży z obszaru wielkomiejskiej biedy jako zagrożenie dla bezpieczeństwa społecznego – egzemplifikacja miasta Siemianowice Śląskie / 69
Paweł Grzywna
Istota i wybrane aksjologiczne uwarunkowania bezpieczeństwa społecznego / 86
Charakter władzy w ujęciu socjologicznym i filozoficznym
Adam Kubiak
Cała władza w ręce zombie – między niemocą a strachem / 105
Żaneta Krawczyk‑Antońska
Zjawisko transseksualizmu w polskiej polityce / 117
Społeczeństwo a władza – sposoby kontroli władzy przez społeczeństwo
Zbigniew Boleń
Wartości społeczne w kontekście dewaluacji idei politycznych / 133
Katarzyna Niemczyk
Wojskowa emanacja władzy królewskiej w osobie hetmana na przełomie XV i XVI w. / 150
Małgorzata Kopeć, Maria Puls
Społeczeństwo cyberdemokracji a władza realna – nowy wymiar relacji / 162
Bibliografia / 175