Sztuka i architektura islamu 1250-1800

Sztuka i architektura islamu 1250-1800

Bogato ilustrowana i znakomicie udokumentowana książka przedstawia architekturę, sztukę książki i rzemiosło artystyczne w poszczególnych regionach świata islamu od Andaluzji i Maroka, przez Afrykę Północną, Arabię, Bliski Wschód, Turcję, Irak, Iran, kraje Azji Środkowej, po Indie Północne, od połowy XIII wieku do początków wieku XIX. Są to stulecia, w czasie których zanikała dominacja muzułmańskiej sztuki arabskiej, rozkwitała natomiast muzułmańska sztuka perska i turecka. Uwidaczniało się to w odmiennościach stylowych i zróżnicowaniach ikonograficznych, jednak z zachowaniem tradycyjnych kanonów estetycznych.

Prezentowana książka jest drugą częścią historii sztuki islamu wydanej już w Polsce (Sztuka i architektura islamu 650-1250, autorstwa Richarda Ettinghausena, Olega Grabara i Marylin Jenkins-Madiny, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2007). Autorzy drugiego tomu, Sheila S. Blair i Jonathan M. Bloom, opisali działania artystyczne w poszczególnych regionach świata islamu w kontekście uwarunkowań historyczno-kulturowych. Analizowaną epokę podzielili na dwa okresy – pierwszy od 1250 do 1500 roku i drugi od 1500 do 1800 roku. Rok 1250 określa w przybliżeniu początek najazdów Mongołów, a rok 1500 – początek rozwoju sztuki muzułmańskiej powstającej z jednej strony pod patronatem perskich szachów safawidzkich na rozległym obszarze Iranu i Azji Środkowej, z drugiej zaś pod patronatem tureckich sułtanów osmańskich w Anatolii, na Bliskim Wschodzie i w części krajów Afryki Północnej. Wydarzeniem zamykającym analizowaną epokę jest inwazja Napoleona na Egipt.

Autorami książki jest małżeństwo amerykańskich badaczy, Sheila S. Blair oraz Jonathan M. Bloom, związani z Katedrą Sztuki Muzułmańskiej i Azjatyckiej im. Normy Jean Calderwood w Boston College, cenieni za fachowość oraz liczne opracowania naukowe i popularyzatorskie w dziedzinie architektury i sztuki islamu

Specjalnością Sheili S. Blair jest sztuka muzułmańskiego Iranu i Azji Centralnej, a zwłaszcza miniaturowe malarstwo perskie w manuskryptach Szahname różnych szkół malarskich. Badaczka zajmuje się także epigrafiką, sztuką kaligrafii arabskiej oraz sztuką ornamentu w islamie.

Jonathan M. Bloom wiele prac poświęcił sztuce krajów Afryki Północnej, m. in. Ifrikijji w czasach Aghlabidów oraz Egiptu za panowania Fatymidów i Mameluków. Zajmował się również rękopisami tzw. błękitnych Koranów oraz księgami Szahname, kopiowanymi w Iranie za panowania Kadżarów w XIX wieku.