Szkice o (nie)oryginalności. Konteksty i interpretacje - 02 IV Uprzedniość versus oryginalność; V (Nie)oryginalność arcydzieła; VI Modernistyczny przełom
Szkice o (nie)oryginalności – najogólniej rzecz ujmując – to rozważania o oryginalności i nad oryginalnością dzieła sztuki.
Oryginalność należy dziś do grupy najważniejszych kategorii deskryptywnych sztuki, ale też tworzących z nią różne konfiguracje, zarówno w obszarze praktyki artystycznej, jak i dyskursów teoretycznych. Ustabilizowana przez modernizm ranga oryginalności (w efekcie także nowości, niekonwencjonalności, wyjątkowości), uczyniła z oryginalności jedną z wiodących i szczególnie pożądanych własności sztuki nowoczesnej, o niebagatelnym wpływie na proces redefiniowania granic doświadczenia artystycznego. I choć mówimy tu o pojęciu o historycznie ugruntowanych (od XIX wieku) pozytywnych konotacjach, wzajemność relacji ze sztuką (w diachronicznym ujęciu) nie jest i wcale nie była tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. Dotyczy to doświadczenia oryginału i oryginalności zarazem. Poruszane tutaj kwestie odwołują się do historycznej niejednoznaczności kategorii oryginalności, kontekstów redefinicji, dyskursu nowoczesności; omawiają zmienność kryteriów, ich konwencjonalizm i lokalność, a także niektóre dylematy związane ze współczesną praktyką artystyczną, której ekspansywność, różnomedialność czy interaktywność niejednokrotnie podają w wątpliwość zasadność tradycyjnych zestawów interpretacyjnych sztuki, jak również kryterialną efektywność części pojęć, w tym kategorii oryginalności. Publikacja adresowana jest do grona czytelników i przedstawicieli różnych dyscyplin humanistyki zajmujących się szeroko rozumianą teorią i historią sztuki, ale także twórców, krytyków sztuki oraz studentów szczególnie kierunków artystycznych. W dalszej kolejności do szerokiej rzeszy potencjalnych odbiorców i uczestników współczesnej kultury artystycznej.
Spis treści
Słowo wstępne / 9
I. Wprowadzenie, czyli o „ramowaniu” problemu / 19
II. Oryginalność a dylematy nieuchwytności dzieła sztuki. Konteksty teoretyczne / 47
III. O pojęciu: oryginalność, czyli co? Pomiędzy tradycją a współczesnością / 75
IV. Uprzedniość versus oryginalność / 101
V. (Nie)oryginalność arcydzieła / 129
VI. Modernistyczny przełom / 157
VII. Od drzwi do drzwi, czyli „autentyczność z drugiej ręki” / 187
VIII. Postscriptum. Oryginalność w perspektywie paradygmatycznych reorientacji sztuki / 205
Bibliografia / 223
Indeks osobowy / 235
Summary / 243
Zusammenfassung / 244