Szarlotka Lenina i inne sekrety kuchni radzieckiej

Szarlotka Lenina i inne sekrety kuchni radzieckiej

Wyjątkowa, osobista opowieść o jedzeniu i o dwudziestowiecznym ZSRR W porywających wspomnieniach Anya von Bremzen odtwarza siedem dekad sowieckiego życia przez pryzmat gotowania i jedzenia, rekonstruuje też wzruszającą historię rodzinną, obejmującą trzy pokolenia. Osobista narracja jest osadzona w rzeczywistości historycznej - ukazuje krwawe rekwizycje zboża za Lenina, maniery Stalina przy stole, debaty kuchenne Chruszczowa, katastrofalną w skutkach politykę antyalkoholową Gorbaczowa, wreszcie upadek ZSRR. Wszystko to spaja w jedną całość ironiczny humor autorki, jej żarliwa nostalgia i przenikliwe spostrzeżenia. Sowiecka sztuka kulinarna poruszy zarówno waszą duszę, jak i zmysły. Anya von Bremzen, wychowana w moskiewskim mieszkaniu komunalnym z jedną kuchnią przypadającą na 18 rodzin, jako dziecko śpiewała ody do Lenina i pragnęła posmakować mitycznego zachodu. W 1974 roku, w wieku 10 lat, razem z matką uciekły do USA, bez zimowych palt i bez prawa powrotu. Od wątroby miętusa, przez kulebiaki po sosiki. Kuchnia dla rosyjskich pisarzy była tym, czym dla Anglików arystokracja, a dla Niemców wojna. Nie bez powodu Czechow, Tołstoj czy Puszkin poświęcili wiele stronic swoich dzieł na opisy doznań kulinarnych. „Niebywale rozrywkowa uczta duchowa”. „Independent” „Prześmiewcze, skłaniające do refleksji, łamiące schematy gatunkowe”. „Wall Street Journal” „Wzruszające i pełne czarnego humoru”. „Sunday Times” Niczym nędzna sierota, krążyłam więc po mieszkaniu, powtarzając sobie sarkastyczne sowieckie kawały o deficycie. „Pokroicie mi sto gramów kiełbasy?” – pyta klient w sklepie. „Przynieście, to pokroimy” – odpowiada ekspedientka. Albo: „Dlaczego emigrujesz?”. „Bo mam powyżej uszu tego czczenia – odpowiada Żyd. – Kupisz papier toaletowy – trzeba uczcić tę okazję. Kupisz kiełbasę – znowu trzeba to uczcić” (fragment książki). Postanowiłyśmy rekonstruować każdą dekadę sowieckiej historii przez pryzmat jedzenia – poczynając od słowa wstępnego, czyli lat 1910-1919, aż do posłowia, do czasów dzisiejszych. Razem wyruszyłyśmy w roczną wędrówkę, niepodobną do żadnej innej, przejadając i przegotowując kolejne dekady sowieckiego życia w maminej kuchni i jadalni jako kapsule czasu i inkubatorze wspomnień. Wspomnień o wojennych kartkach na żywność i o groteskowych wspólnych kuchniach w mieszkaniach komunalnych. (fragment książki)