Stanisław Wyspiański - obraz bohatera - 05 Rozdz. 8-12. Stanisław Wyspiański na początku 1905 roku; Inne postacie historyczne w sztuce; Wybór scenografa i koncepcja plastyczna; Warstwa dźwiękowa; Zakończenie; Bibliografia
Książka Bogdana Toszy jest publikacją poświęconą dwóm przedstawieniom (Akropolis i Chryje z Polską), które autor wy
reżyserował i wystawił na deskach Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach. Sam autor przyznał, „Obejmując w 1992 roku dyrekcję Teatru Śląskiego w Katowicach miałem świadomość, że to jedyny w Polsce teatr, noszący imię Stanisława Wyspiańskiego. Osoba patrona i jego myślenie o sztuce, a zwłaszcza charakteryzująca go interdyscyplinarność, narzuciły projekt programu artystycznego tej sceny na jedenaście lat”. Inscenizacja Akropolis – tej, przez wielu uznawanej za najtrudniejszą w dorobku autora Wesela, sztuki stała się wielkim wyzwaniem dla śląskiej sceny na koniec pierwszego stulecia jej istnienia. Wpływ na decyzję o wyborze tej właśnie sztuki miał fakt wstąpienia Polski do Unii Europejskiej i intensyfikacja rozmów o korzeniach cywilizacyjnych naszego kraju. Obszar biblijny i świat mitologii Greków i Rzymian, obecne jako dwie podstawowe konstytuanty Akropolis, pozwalał teatrowi na włączenie się w istotny dialog społeczny. Przed realizatorami, a zwłaszcza reżyserem, stanęło pytanie: jak dziś wystawić ten dramat? Podstawową koncepcję rozwiązano przez budowę postaci Poety, głównie z didaskaliów utworu, inspirowanego osobą autora w okresie pisania Akropolis, jego zmaganiami z chorobą i zafascynowaniem polskością. W następnej kolejności postać Poety stała się źródłem inspiracji do napisania sztuki o Wyspiańskim. Chryje z Polską Macieja Wojtyszki zostały oparte na mało znanym fakcie z historii ojczystej, jedynego spotkania Stanisława Wyspiańskiego z Józefem Piłsudskim, które odbyło się 1 marca 1905 roku. Jego motywem przewodnim było poparcie dla idei skarbu na rzecz przyszłej armii polskiej. W nawiązanie kontaktu obu rozmówców zaangażowany był Stefan Żeromski. Wyspiański w tym okresie rozważał możliwość objęcia dyrekcji Teatru Miejskiego. Piłsudski chciał wykorzystać rewolucję lutową w Rosji dla wzniecenia kolejnego powstania w Polsce. Sztuka Macieja Wojtyszki, przedstawiając konfrontację obu bohaterów, pokazuje możliwości dialogu sztuki i polityki, ujawnia bolesne rany w historii mentalności Polaków.
Spis treści
Wstęp ~ 7 ~
Wyspiański a Katowice — założenia projektu ~ 9 ~
Wokół patrona ~ 13 ~
Wokół repertuaru ~ 15 ~
Wokół Akropolis ~ 17 ~
Miejsce akcji. Inspiracje. Założenia scenograficzne ~ 29 ~
Czas akcji. Czas święty ~ 31 ~
Postacie. Zasada łączenia ~ 34 ~
Założenia muzyczne ~ 46 ~
Akropolis (opracowanie tekstu) ~ 49 ~
Joseph Beuys w perspektywie Wyspiańskiego ~ 113 ~
Wokół sztuki Macieja Wojtyszki Chryje z Polską. Rzecz o Stanisławie Wyspiańskim ~ 123 ~
Spotkanie Stanisława Wyspiańskiego z Józefem Piłsudskim ~ 131 ~
Stanisław Wyspiański na początku 1905 roku ~ 139 ~
Inne postacie historyczne w sztuce ~ 145 ~
Wybór scenografa i koncepcja plastyczna ~ 153 ~
Warstwa dźwiękowa ~ 155 ~
Zakończenie ~ 157 ~
Bibliografia ~ 161 ~
Summary ~ 163 ~
Zusammenfassung ~ 165 ~