Słowo i tekst. T. 3: Mentalność etniczna i kulturowa - 09 Niemieckije tiekstowyje ekwiwalenty russkich distributiwnych głagołow
Tom zawiera opracowania z zakresu konfrontacji różnych poziomów języka – rosyjskiego i polskiego. Zamieszczone w tomie artykuły obejmują zagadnienia językoznawcze oraz dotyczące literatury i przekładu literackiego. Łączą język w różnych jego przejawach z takimi zjawiskami, jak mentalność, kultura, świadomość, ideologia. Poruszają zatem dość szeroki krąg zagadnień przede wszystkim etnolingwistycznych, dotyczących struktury i form mentalności, jej projekcji i roli we współczesnym świecie. Tom podzielony jest na trzy części: Kategorie, struktury i formy mentalności narodowej; Projekcje mentalności etnicznej i kulturowej; Mentalność etniczna i współczesny świat człowieka. Poruszane w tomie problemy odzwierciedlają tendencje dominujące we współczesnej lingwistyce, coraz bardziej kierującej zainteresowania badawcze w stronę aspektów bezpośrednio związanych ze świadomością człowieka, w jej przejawach narodowych, kulturowych, psychologicznych, środowiskowych.
Spis treści
Przedmowa (Piotr Czerwiński, Ewa Straś) / 9
Предисловие (Пётр Червинский, Эва Стрась) / 15
Kategorie, struktury i formy mentalności narodowej
Категории, структуры и формы национальной ментальности
W tekstach kultury
В текстах художественной культуры
Пётр Червинский Человек как репрезентант: позиции, места и роли в повести И. Панаева Актеон / 23
Тамара Милютина Оппозиция «свой» / «чужой» в повестях Валентина Распутина (в оригинале и переводе на польский и чешский язык) / 39
Agnieszka Gasz Generalizacja w stereotypie na przykładzie aforyzmów (rosyjsko-polska konfrontacja) / 49
W tradycyjnych tekstach
В традиционных текстах
Маргарита Надель-Червиньска
Cемантика «встречи» в пространственной модели мира
словацкой сказки / 63
Magdalena Jaszczewska Dzień świętego Marcina w zwyczajach i obrzędach polskich (na przykładzie polskich paremii) / 78
W słowach i paremiach
В слове и паремии
Ewa Straś Konflikty zbrojne a mentalność narodowa Polaków i Rosjan / 87
Мачей Вальчак Представление о насекомых в языковом сознании поляков и рус‑ ских / 99
Лилия Креймер Сопоставительный анализ текстов пословиц и поговорок (иврит-русские параллели) / 107
Projekcje mentalności etnicznej i kulturowej
Проекции этнокультурной ментальности
Poszukiwania form optymalnego przekładu
Поиск форм оптимального перевода
Ядвига Ставницка Немецкие текстовые эквиваленты русских дистрибутивных глаголов / 121
Claudio Salmeri Aspekt językowy, kulturowy i etniczny jako wyzwanie dla tłumacza (na podstawie analizy tłumaczenia wybranych dzieł literackich) / 137
Kształtowanie się i motywacja form nauczania
Становление и мотивация форм обучения
Данута Будняк Генетическая и культурная эволюция в человеческом познании / 147
Anna Krzywicka-Ustrzycka
Wpływ uczenia się języka ukraińskiego na postrzeganie Ukrainy i Ukraińców / 155
Olga Przybyla Funkcje przysłów w integrowaniu treści kształcenia polonistycznego / 163
Mentalność etniczna i współczesny świat człowieka
Этническая ментальность и современный мир человека
W tekstach środków masowego przekazu
В текстах средств массовой коммуникации
Dominika Betka „Biesłan” i „Dubrowka” oczami rosyjskich mediów / 181
Анета Банашек-Шаповалова
Шутливые высказывания как способ характериcтики лиц в русских и польских брачных объявлениях в Интернете / 190
W językach subkultur
В языках субкультур
Михал Акартель Особенности отображения действительности в языковом подстандарте (на материале обозначений вора в русском и польском уголовных жаргонах) / 199
Габриеля Вильк Вербализированные представления о чужих этносах (на материале современного русского и украинского сленга) / 209
Rafał Kowalczyk Expressiva w rosyjskim i polskim słownictwie sztuk scenicznych / 222