Przełom

Przełom

Powieść Przełom ukończył Janusz Krasiński tuż przed swoją tragiczną śmiercią w roku 2012. Stanowi ona piąty tom głośnego cyklu, na który składają się powieści: Na stracenie, Twarzą do ściany, Niemoc oraz Przed agonią. Przełom jest ciągiem dalszym tetralogii. Jej fabuła opowiada o losach Szymona Bolesty w latach 80. XX wieku, zamykając się w momencie odzyskania przez Polskę niepodległości. Centralnym wydarzeniem powieści jest walka prowadzona przez głównego bohatera o ocalenie wyspy na Bugu, która stanowi miejsce wypasu okolicznego bydła, a którą chce zlikwidować miejscowa nomenklatura, mając nadzieję na uzyskanie atrakcyjnych gruntów. Bolesta, niczym Don Kichot i Józef K., błądzi po rozmaitych instytucjach państwowych starając się udaremnić te zakusy. W powieści znajdziemy ciekawy, panoramiczny obraz Polski stanu wojennego, kraju zdegenerowanego już komunizmu, rozdartego między oporem a kolaboracją. Mamy tu również elementy autobiograficzne, quasi-reportażowe, znakomite mini-portrety pisarzy, urzędników i zwykłych mieszkańców Polski „znijaczonej”, bo taki obraz naszego kraju wyłania się z kart Przełomu. Powieść ta to ostatnie dzieło jednego z najważniejszych polskich pisarzy drugiej połowy XX i początku XXI wieku, a zarazem jest ważną puentą i jakby wygłosem cyklu, który już zapisał się złotymi zgłoskami w dziejach polskiej prozy współczesnej.

Janusz Krasiński (1928-2012) – prozaik, dramaturg, autor słuchowisk radiowych, scenariuszy i reportaży. Należał do Szarych Szeregów, po powstaniu warszawskim został wywieziony do Oświęcimia, następnie do obozu Flossenburg-Hersbruck, a w 1945 r. do Dachau. Po wyzwoleniu przez dwa lata przebywał w amerykańskiej strefie okupacyjnej. Po powrocie do Polski aresztowany pod zarzutem szpiegostwa, skazany na piętnaście lat więzienia (Mokotów, Rawicz, Wronki). Wyszedł po dziewięciu latach na mocy amnestii w 1956 r. Autor powieści: Haracz szarego dnia (1959), Wózek (1966), Syn Wallenroda (1979), Na stracenie (1992), Twarzą do ściany (1996), Niemoc (1999), Przed agonią (2006) – Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza; zbiorów opowiadań: Jakie wielkie słońce (1962), Skarga (1968), Metafizyka uboju (2011); sztuk teatralnych: Czapa, czyli śmierć na raty, Śniadanie u Desdemony.