Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 5. Cz. 1: Wzajemne związki między przekładem a komparatystyką - 04 Iz povijesti formalne metode: Poljska "integralistička" škola i Zagrebačka književnoznanstvena škola / Z historii metody formalnej...
Red. nacz. Bożena Tokarz, red. tematyczny Leszek Małczak Tom 5, część 1 serii wydawniczej Przekłady Literatur Słowiańskich poświęcony jest nakładaniu się przestrzeni badań przekładoznawczych i komparatystycznych oraz wzajemnym związkom między przekładem a komparatystyką. Przekład i
komparatystyka stały się słowami kluczowymi dla współczesnej kultury, w której dominuje mechanizm transwersalności. Przestrzeń przekładoznawstwa stanowi więc komparatystyka, co prezentują autorzy większości prac zebranych w tym tomie pt. Wzajemne związki między przekładem a komparatystyką. W tym kontekście podejmują zagadnienia miejsca przekładu i przekładoznawstwa w badaniach (Marko Juvan, Bożena Tokarz), metody badań nad przekładem (Martina Ožbot), intertekstualności (Hanna Makurat), postawy hermeneutycznej badacza i tłumacza (Bożena Tokarz, Robert Grošelj, Anita Srebnik, Anna Muszyńska); komparatystyki naukowej (Tea Rogić Musa), sylwetki tłumacza komparatysty w konkretnych przekładach (Anna Muszyńska, Marta Buczek, Małgorzata Filipek, Monika Gawlak), przekładu na pograniczu kultur (Miran Košuta), przekładu wobec literatury światowej (Marko Juvan), kulturowego i językowego trójkąta tłumaczeniowego (Robert Grošelj), refrakcyjności przekładu (Dorota Żygadło), dylematów komparatystyki i przekładu (Leszek Małczak), przekładu jako gatunku literatury rodzimej (Magdalena Pytlak) oraz zagadnienie zjawiska tekstów hybrydowych, jawny przykład usunięcia oryginału z pola widzenia ze względów pragmatycznych (Przemysław Brom). Wszystkie artykuły są poświęcone problematyce przekładowej tekstów literackich z wyjątkiem trzech. W dwóch autorzy skupiają się na tekstach nieliterackich: na słowniku dwujęzycznym (Anita Srebnik) i na tekstach administracyjnych Unii Europejskiej (Przemysław Brom). Jeden jest poświęcony praktyce tłumaczeniowej, z której wynika, że niezależnie od krytyki binaryzmu, podważającej ideę ekwiwalencji, tłumacz poszukuje jej z obowiązku etycznego i poznawczego, mając świadomość jej stopniowalności (Hanna Karpińska). Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wzajemną wiedzą o innych kulturach słowiańskich.
Spis treści
Wstęp (Bożena Tokarz) / 7
Przekład i komparatystyka: zakresy i cele
Marko Juvan: Prevod in svetovna književnost / Literatura światowa a przekład (tłum. Anna Muszyńska) / 15/34
Martina Ožbot: Razvoj prevodoslovlja in interdisciplinarnost / Rozwój przekładoznawstwa i interdyscyplinarność (tłum. Joanna Cieślar) / 52/60
Bożena Tokarz: Obcy w nas i my w obcym: przekład jako różnica i podobieństwo czy przypominanie / 68
Tea Rogić Musa: Iz povijesti formalne metode: Poljska „integralistička” škola i Zagrebačka književnoznanstvena škola / Z historii metody formalnej: polska szkoła „integralistyczna” i zagrzebska szkoła literaturoznawcza (tłum. Leszek Małczak) / 84/108
Przekład w poszukiwaniu miejsca w komparatystyce i w kulturze
Leszek Małczak: Skazani na komparatystykę i przekład / 137
Dorota żegadło-Czopnik: Refrakcje literatury czeskiej wrocławskich wydawnictw Afera i Książkowe Klimaty / 149
Magdalena Pytlak: Literatura tłumaczona jako naturalny etap historii gatunku? Projekt Stefana Minczewa Iz istorja na Byłgarskija Roman / 160
Hanna Makurat: Odniesienia intertekstualne obecne w tłumaczeniu dramatu Ślub Witolda Gombrowicza na język kaszubski w świetle badań komparatystycznych / 174
Małgorzata Filipek: Przekład powieści Gordany Kuić Zapach deszczu na Bałkanach wobec oryginału / 184
Monika Gawlak: Podwojony dialog — przekładu i twórczości własnej — ujęcie komparatystyczne? / 200
Spotkanie kultur na pograniczu i w języku
Miran Košuta: „Le drugo ime za ljubezen…”. Novejše knjižno italijanjenje slovenskega leposlovja (2000—2013) / „To tylko inna nazwa miłości…”. Nowe włoskie przekłady słoweńskiej literatury pięknej (2000—2013) (tłum. Joanna Cieślar) / 217/244
Italijanski knjižni prevodi slovenskega leposlovlja / Włoskie przekłady słoweńskiej literatury pięknej (opracował Miran Košuta) / 231
Hanna Karpińska: Fałszywi przyjaciele tłumacza i jego wierni wrogowie w praktyce bułgarsko-polskich tłumaczeń literackich / 257
Robert Grošelj: Drugi v Drugem: književni citati v poljskem in italjanskem prevodu romana Gimnazijka Antona Ingoliča / Obcy w obcym: cytaty literackie w polskim i włoskim przekładzie powieści Gimnazijka Antona Ingoliča (tłum. Maja Jasińska) / 272/288
Anita Srebnik: Soočanje kultur v dvojezičnem slovaropisju / Spotkanie kultur w słowniku dwujęzycznym (tłum. Maja Jasińska) / 304/322
Przemysław Brom: Analiza hybrydowych tekstów Unii Europejskiej — wybrane zagadnienia metodologiczne / 340
Tłumacz komparatysta
Anna Muszyńska-Vizintin: Tłumacz komparatysta — tłumacz uwikłany w język. O dwóch „poezjotwórczych” kategoriach gramatycznych w języku polskim i słoweńskim / 355
Marta Buczek: Józef Marušiak — tłumacz-komparatysta idealny? / 374
Varia
„Postsciptum Polonistyczne” 2013, nr 2 (12): Polonistyka w Bułgarii — wczoraj i dziś (Dorota Gołek‑Sepetliewa) / 391
Indeks autorów (Joanna Cieślar) / 399
Indeks tłumaczy (Joanna Cieślar) / 407
Noty o Autorach / 409