Prawo ochrony środowiska. Zagadnienia podstawowe
Obecne zaktualizowane i uzupełnione wydanie podręcznika zawiera analizę najważniejszych zagadnień z zakresu prawa ochrony środowiska.
Omawia regulacje dotyczące m.in. problematyki:
handlu emisjami,
ochrony warstwy ozonowej,
gospodarki odpadami,
ochrony drzew i krzewów oraz krajobrazu.
Autorzy uwzględniają również ustawę o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych.
Opracowanie składa się z czterech części. Część pierwsza obejmuje zagadnienia podstawowe, w tym problematykę ochrony środowiska w prawie europejskim. Część druga zawiera omówienie najistotniejszych instytucji prawa ochrony środowiska. Część trzecia przedstawia rozważania dotyczące ochrony głównych elementów przyrodniczych, czwarta zaś dotyczy materii gospodarowania odpadami.
Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona przede wszystkim dla studentów prawa, administracji i ochrony środowiska. Będzie też przydatna osobom zajmującym się zawodowo ochroną środowiska oraz pracownikom administracji publicznej.
Wykaz skrótów | str. 13
Przedmowa | str. 15
Część pierwsza
WPROWADZENIE DO PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA
Rozdział I
Zagadnienia wstępne | str. 19
1. Pojęcie środowiska | str. 19
2. Pojęcie ochrony środowiska | str. 22
3. Pojęcie prawa ochrony środowiska i jego miejsce w systemie prawa polskiego | str. 26
4. Rys historyczny prawnych regulacji ochrony środowiska | str. 32
Rozdział II
Źródła prawa ochrony środowiska | str. 35
1. Uwagi ogólne | str. 35
2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej | str. 37
3. Umowy międzynarodowe | str. 40
4. Ustawa | str. 41
5. Rozporządzenia | str. 44
6. Akty prawa miejscowego | str. 46
Rozdział III
Prawnomiędzynarodowa problematyka ochrony środowiska | str. 49
1. Uwagi ogólne | str. 49
2. Zasada zrównoważonego rozwoju | str. 51
3. Ochrona przyrody | str. 53
4. Ochrona środowiska morskiego | str. 54
5. Międzynarodowy obrót odpadami | str. 56
6. Ochrona atmosfery | str. 58
Rozdział IV
Ochrona środowiska w prawie europejskim | str. 63
1. Pojęcie prawa europejskiego i jego źródła | str. 63
1.1. Rozporządzenia | str. 64
1.2. Dyrektywy | str. 65
1.3. Decyzje | str. 65
2. Organy Unii Europejskiej | str. 66
3. Podstawowe wiadomości dotyczące ochrony środowiska w Unii Europejskiej | str. 69
3.1. Ochrona przyrody | str. 70
3.2. Gospodarowanie odpadami | str. 71
3.3. Ochrona powietrza | str. 73
3.4. Ochrona wód | str. 74
3.5. Ochrona przed hałasem | str. 77
Rozdział V
Środki prawnofinansowe ochrony środowiska | str. 81
1. Opłata za korzystanie ze środowiska | str. 81
2. Administracyjna kara pieniężna | str. 84
3. Zróżnicowanie podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska | str. 88
4. Opłata eksploatacyjna w ustawie – Prawo geologiczne i górnicze | str. 91
5. Opłaty: depozytowa i produktowa | str. 93
6. Opłaty za usuwanie drzew i krzewów w ustawie o ochronie przyrody | str. 94
7. Opłaty i należności w ustawie – Prawo wodne | str. 94
8. Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej | str. 96
Rozdział VI
Zasady prawa ochrony środowiska | str. 107
1. Pojęcie zasad prawnych i ich znaczenie w prawie ochrony środowiska | str. 107
2. Zasada korzystania ze środowiska | str. 108
3. Zasada kompleksowości | str. 111
4. Zasada prewencji i przezorności | str. 112
5. Zasada „zanieczyszczający płaci” | str. 114
6. Zasada planowości | str. 116
7. Zasada prawa do informacji o środowisku | str. 118
8. Zasada uczestnictwa społeczeństwa w postępowaniach w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska | str. 119
9. Zasada obowiązku stosowania metodyk referencyjnych | str. 121
Rozdział VII
Filozoficzne podstawy prawa ochrony środowiska | str. 123
Część druga
PODSTAWOWE INSTYTUCJE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA
Rozdział VIII
Odpowiedzialność w prawie ochrony środowiska | str. 129
1. Zagadnienia ogólne | str. 129
2. Odpowiedzialność cywilna | str. 131
2.1. Rola i znaczenie odpowiedzialności cywilnej | str. 131
2.2. Przesłanki odpowiedzialności cywilnej | str. 133
3. Odpowiedzialność karna | str. 136
4. Odpowiedzialność administracyjna | str. 140
5. Odpowiedzialność według ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie | str. 144
Rozdział IX
Organy ochrony środowiska | str. 147
1. Wprowadzenie | str. 147
2. Organy jednostek samorządu terytorialnego | str. 149
3. Wojewoda | str. 154
4. Minister właściwy do spraw środowiska | str. 156
5. Dyrektorzy ochrony środowiska | str. 157
6. Inspektorzy ochrony środowiska | str. 160
7. Państwowa Rada Ochrony Środowiska | str. 163
8. Komisje do spraw ocen oddziaływania na środowisko | str. 164
Rozdział X
Pozwolenie na korzystanie ze środowiska | str. 167
1. Pojęcie i wiadomości podstawowe | str. 167
2. Pozwolenie zintegrowane | str. 172
3. Szczególne rozwiązania proceduralne | str. 178
4. Cofanie i ograniczanie pozwoleń | str. 181
Rozdział XI
Państwowy monitoring środowiska | str. 185
1. Wprowadzenie | str. 185
2. Pojęcie oraz funkcja państwowego monitoringu środowiska | str. 186
3. Organizacja państwowego monitoringu środowiska | str. 188
4. Gromadzenie i przetwarzanie informacji | str. 189
5. Rozpowszechnianie informacji | str. 191
Część trzecia
OCHRONA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA
Rozdział XII
Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji | str. 197
1. Pojęcie zagospodarowania przestrzennego | str. 197
2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego | str. 199
3. Planowanie przestrzenne w województwie | str. 203
4. Planowanie przestrzenne na szczeblu kraju | str. 206
5. Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego i decyzja o warunkach zabudowy | str. 207
6. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach | str. 210
7. Ochrona środowiska w procesie inwestycyjnym | str. 219
Rozdział XIII
Ochrona kopalin | str. 223
1. Uwagi wprowadzające | str. 223
2. Koncesja | str. 224
3. Obszar górniczy i teren górniczy | str. 226
4. Zakład górniczy i ruch tego zakładu | str. 227
5. Likwidacja zakładu górniczego | str. 229
6. Odpowiedzialność za szkody | str. 230
7. Organy administracji geologicznej i państwowa służba geologiczna | str. 232
8. Nadzór górniczy | str. 235
Rozdział XIV
Ochrona wód | str. 239
1. Zasady gospodarowania wodami | str. 239
2. Podział wód | str. 241
3. Prawo własności wód | str. 243
4. Cele ochrony wód i cele środowiskowe | str. 244
5. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie | str. 247
6. Organy właściwe w sprawach gospodarowania wodami | str. 249
7. Korzystanie z wód i usługi wodne | str. 257
8. Ochrona ujęć wody i zbiorników wód śródlądowych | str. 260
9. Planowanie w gospodarowaniu wodami | str. 262
10. Zgoda wodnoprawna | str. 266
11. System informacyjny gospodarowania wodami | str. 274
Rozdział XV
Ochrona zwierząt i roślin | str. 279
1. Uwagi ogólne | str. 279
2. Ochrona zwierząt | str. 281
2.1. Zwierzęta domowe | str. 282
2.2. Zwierzęta gospodarskie | str. 282
2.3. Zwierzęta wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych | str. 283
2.4. Zwierzęta wolno żyjące | str. 284
2.5. Transport zwierząt | str. 285
2.6. Doświadczenia na zwierzętach i ich uśmiercanie | str. 286
3. Ochrona zwierząt w ustawie – Prawo łowieckie | str. 290
4. Ochrona roślin | str. 292
5. Ochrona lasów | str. 295
6. Rolnictwo ekologiczne | str. 300
Rozdział XVI
Problematyka prawa emisyjnego | str. 305
1. Uwagi ogólne | str. 305
2. Ochrona powietrza | str. 306
3. Ochrona warstwy ozonowej | str. 311
4. Ochrona przed hałasem | str. 314
5. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi | str. 315
6. Ochrona przed promieniowaniem jonizującym | str. 316
Rozdział XVII
Problematyka ochrony przyrody | str. 321
1. Uwagi ogólne | str. 321
2. Formy ochrony przyrody | str. 323
3. Obszary Natura 2000 | str. 334
4. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień | str. 338
Część czwarta
GOSPODAROWANIE ODPADAMI
Rozdział XVIII
Odpady i ich zagospodarowanie | str. 349
1. Definicja odpadów i ich rodzaje | str. 349
2. Zasady gospodarowania odpadami | str. 351
3. Składowanie i magazynowanie odpadów | str. 353
4. Obowiązki przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami | str. 356
5. Recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz gospodarowanie zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym | str. 366
6. Baterie i akumulatory | str. 376
Rozdział XIX
Problematyka utrzymania czystości i porządku w gminach | str. 381
1. Uwagi ogólne | str. 381
2. Zadania gminy i obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie utrzymania czystości i porządku | str. 382
3. Zadania gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków | str. 394
Skorowidz | str. 401