Powieści gotyckie

Powieści gotyckie

Powieści gotyckie Zygmunta Krasińskiego wpisują się w zespół zjawisk w literaturze, sztuce i literaturze, zrodzony w XVIII wieku, zapoczątkowany w Anglii i znany pod wspólnym terminem „gotycyzmu”. Zjawisko to było związane z fascynacją przeszłością, szczególnie z rewaloryzacją średniowiecza. Za datę początkową gotycyzmu w literaturze przyjmuje się wydanie powieści Zamczysko w Otranto Walpole’a. W okresie romantyzmu gotycyzm przejawiał się w balladzie, dramacie i powieści. Powstająca w tej konwencji wizja świata była utrzymana w tonie wzniosłości i grozy. Scenerię tworzył średniowieczny kostium historyczny, gotycka architektura, przerażający krajobraz i często zaznaczana ingerencja sił nadprzyrodzonych. W fabule dominował schemat zbrodni i kary. W polskiej literaturze gotyckie tematy i motywy ulegały modyfikacjom – np. zamek, miejsce nawiedzane przez duchy i napiętnowane zbrodnią, staje się pamiątką historii narodowej (przykładem drukowany w niniejszym tomie Zamek Wilczki). Krasiński wiąże gotycką manierę z historią Polski w Mściwym karle; z kolei powieść Grób rodziny Reichstalów (debiut w druku 1828) powstała pod wpływem młodzieńczych lektur angielskich romansów grozy.