Przestrzeń miejska centrów polskich miast staje się w coraz większym stopniu produktem turystycznym, którego stałym elementem są odrestaurowane budynki, pomniki czy też elementy małej architektury w stylu retro. Wszystko to tworzy nowy kontekst dla procesu społecznego konstruowania przeszłości, który w przypadku wielkiego miasta staje się areną sporów politycznych i ideologicznych.
Autor analizuje ten proces uwypuklając znaczenie nośników pamięci – tych istniejących od dawna i tych nowych, tworzonych często w formie implantów pamięci, a więc obiektów przypominających swoim wyglądem stare budynki.
W wymiarze tożsamościowym książka przedstawia pamięć społeczną Poznania, sposób interpretacji skomplikowanej historii miasta przez jego współczesnych mieszkańców. Ukazuje społeczne zróżnicowania interpretacji przeszłości i wielość sposobów na jaki może ona wpływać na codzienne życie.
Wstęp 9 I. Pamięć społeczna 11 1. Liderzy i odbiorcy pamięci 13 2. Pamięć i historia 20 3. Nośniki pamięci społecznej 25 3.1. Materialne nośniki pamięci 27 3.2. Geneza i funkcje implantów pamięci społecznej w przestrzeni miejskiej 34 3.3. Wąska i szeroka definicja implantu pamięci społecznej 46 3.4. Implanty pamięci w przestrzeni miejskiej 52 4. Nośniki i implanty w przestrzeni miejskiej Poznania 62 4.1. Obiekty Dzielnicy Cesarskiej w Poznaniu jako nośniki pamięci społecznej 63 4.2. Zamek Królewski w Poznaniu jako implant pamięci społecznej 75 4.3. Obiekty Dzielnicy Cesarskiej i Zamek Królewski w świadomości mieszkańców Poznania 81 5. Pamięć społeczna miasta Poznania jako przedmiot badań socjologicznych 83 5.1. Cel badań i problemy badawcze 85 5.2. Wywiady pogłębione 86 5.3. Zogniskowane wywiady grupowe 87 5.4. Analiza zawartości 88 5.5. Podsumowanie 90 II. Liderzy pamięci społecznej 92 6. Twórcy implantu 92 6.1. Motywacje twórców implantu pamięci 92 6.2. Stosunek twórców Zamku Królewskiego w Poznaniu do innych implantów pamięci w przestrzeni miejskiej 109 6.3. Podsumowanie 117 7. Przeciwnicy implantu 120 7.1. Motywacje przeciwników implantu pamięci 120 7.2. Przeciwnicy Zamku Królewskiego w Poznaniu a inne implanty w przestrzeni miejskiej 140 7.3. Podsumowanie 150 8. Profesjonaliści 152 8.1. Profesjonaliści o Zamku Królewskim i innych implantach pamięci w przestrzeni miejskiej Poznania 153 8.2. Profesjonaliści o Dzielnicy Cesarskiej 170 8.3. Podsumowanie 173 9. Zarządcy nośników pamięci społecznej 175 9.1. Zarządcy zabytkowych budynków Dzielnicy Cesarskiej w Poznaniu a nośniki pamięci społecznej 177 9.2. Zarządcy zabytkowych budynków Dzielnicy Cesarskiej w Poznaniu o wprowadzaniu do niej nowych obiektów 186 9.3. Podsumowanie 198 III. Odbiorcy pamięci społecznej 202 10. Osoby pracujące w budynkach-nośnikach pamięci społecznej 202 10.1. Osoby pracujące w Dzielnicy Cesarskiej o nośnikach pamięci społecznej 203 10.2. Osoby pracujące w Dzielnicy Cesarskiej o wprowadzaniu do niej nowych obiektów 210 10.3. Podsumowanie 220 11. Mieszkańcy Poznania jako odbiorcy pamięci społecznej 224 11.1. Odbudowa Zamku Królewskiego 224 11.2. Inne implanty 234 11.3. Zamek Cesarski 242 11.4. Podsumowanie 245 12. Forum i strony internetowe o Zamku Królewskim w Poznaniu 249 12.1. Zamek Królewski w Poznaniu na forum internetowym 249 12.2. Zamek Królewski na portalu Facebook 256 12.3. Podsumowanie 258 IV. Wnioski 261 13. Podsumowanie badań empirycznych 261 14. Refleksje teoretyczne 273 Bibliografia 281