Odzysk i zagospodarowanie niskotemperaturowego ciepła odpadowego ze spalin wylotowych

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Technika
• Redakcja: Kazimierz Wójs
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-18946-4
• ISBN druku: 978-83-01-18133-8
• Liczba stron: 648
• Sposób dostarczenia produktu elektronicznego
  Produkty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po uprzednim opłaceniu (PayU, BLIK) na stronie Twoje konto > Biblioteka.

  Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.

  Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
• Ważne informacje techniczne
• Minimalne wymagania sprzętowe:
  • procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturach
  • Pamięć operacyjna: 512MB
  • Monitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bit
  • Dysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejsca
  • Mysz lub inny manipulator + klawiatura
  • Karta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/s
• Minimalne wymagania oprogramowania:
  • System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows Mobile
  • Przeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5
  • Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScript
  • Zalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.
• Informacja o formatach plików:
  • PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
  • EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
  • MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
  • Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
• Rodzaje zabezpieczeń plików:
  • Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem.
  • Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.

  Więcej informacji o publikacjach elektronicznych

Przedmowa XV 
Spis oznaczeń XVIII

1. Odzysk niskotemperaturowego ciepła odpadowego ze spalin wylotowych prof. dr hab. inż. Kazimierz Wójs, dr inż. Piotr Szulc, dr inż. Tomasz Tietze 1 

1.1. Ewolucja węglowych bloków energetycznych 1 
1.1.1. Rozwój siłowni parowych na przestrzeni lat 1 
1.1.2. Wzrost sprawności bloków węglowych oraz rozwój technologii wpływających na ten wzrost 3 
1.1.2.1. Ewolucja kotłów parowych 4 
1.1.2.2. Wzrost parametrów pary kotłowej 5 
1.1.2.3. Bloki na parametry nadkrytyczne 6 
1.1.2.4. Układy kombinowane gazowo-parowe 6 
1.1.2.5. Suszenie węgla 7 
1.1.3. Ewolucja technik zmniejszających emisje zanieczyszczeń 7 
1.1.3.1. Odpylanie 7 
1.1.3.2. Odsiarczanie spalin 7 
1.1.3.3. Odazotowanie spalin 7 
1.1.3.4. Usuwanie CO2 ze spalin 8 
1.2. Układy alokacji i odzysku ciepła ze spalin w elektrowniach 8 
1.2.1. Alokacja ciepła odpadowego 8 
1.2.2. Odzysk i wykorzystanie ciepła odpadowego 12 
1.2.3. Układy do jednoczesnego oczyszczania i odzysku ciepła ze spalin      16 
1.3. Wpływ ochładzania spalin poniżej temperatury punktu rosy na pracę instalacji odsiarczania spalin 18 
1.3.1. Zastosowanie kondensacyjnego wymiennika ciepła do zwiększenia skuteczności usuwania SO2 ze spalin 18 
1.3.1.1. Wydłużenie czasu kontaktu spalin z zawiesiną sorpcyjną w absorberze SO2 18 
1.3.1.2. Wpływ obniżonego stężenia SO2 w spalinach przed absorberem IOS na wzrost skuteczności usuwania SO2 19 
1.3.1.3. Siarkowy punkt rosy 20 
1.3.2. Usuwanie NOx w wymienniku ciepła przed instalacją odsiarczania spalin 20 
1.3.3. Wykorzystanie wymiennika ciepła jako zabezpieczenie absorbera IOS przed awarią (tzw. black-out) 21
1.4. Proces kondensacji pary wodnej w obecności gazu inertnego 22 
1.4.1. Izobaryczne ochładzanie gazu wilgotnego 22 
1.4.2. Bilans cieplny w procesie ochładzania spalin z uwzględnieniem kondensacji pary wodnej 24 
1.5. Porównanie możliwości odzysku ciepła odpadowego ze spalin z węgla brunatnego i kamiennego 26 
1.6. Modelowanie matematyczne kondensacyjnych wymienników ciepła do odzysku ciepła odpadowego ze spalin 34 
1.6.1. Bilansowy model matematyczny wymiennika ciepła 34 
1.6.2. Różniczkowy jednowymiarowy model kondensacyjnego wymiennika ciepła 38 
1.6.3. Model matematyczny VDI 43 
1.7. Fizyka zjawiska zanieczyszczania powierzchni wymiany ciepła w wymienniku ciepła 46 
1.7.1. Opis zjawiska zanieczyszczenia powierzchni wymiany ciepła 46 
1.7.2. Model matematyczny procesu zanieczyszczenia powierzchni 48 
1.8. Badania laboratoryjne odzysku ciepła odpadowego ze spalin wylotowych 54 
1.8.1. Stanowisko badawcze 54 
1.8.1.1. Kondensacyjny wymiennik ciepła 56 
1.8.1.2. Układ wodnego chłodzenia kondensacyjnego wymiennika ciepła 64 
1.8.1.3. Komora spalania z układem nawilżania 66 
1.8.1.4. Strumienica mieszająca 69 
1.8.1.5. Odprowadzenie spalin 70 
1.8.1.6. Układ dozowania popiołu do spalin 72 
1.8.1.7. System zbierania danych pomiarowych 74 
1.8.2. Wyniki badań eksperymentalnych 75 
1.8.2.1. Eksperymentalna weryfikacja współczynników zawilżenia spalin 75 
1.8.2.2. Wpływ temperatury spalin na wlocie na punkt pracy kondensacyjnego wymiennika ciepła 77 
1.8.2.3. Wpływ strumienia objętości spalin na punkt pracy kondensacyjnego wymiennika ciepła 80 
1.8.2.4. Wpływ strumienia objętości wody chłodzącej na punkt pracy kondensacyjnego wymiennika ciepła 82 
1.8.2.5. Wpływ współczynnika zawilżenia spalin na punkt pracy kondensacyjnego wymiennika ciepła 85 
1.8.2.6. Wpływ zapylenia spalin na punkt pracy wymiennika ciepła 88 
1.9. Badania niskotemperaturowego odzysku ciepła odpadowego ze spalin na instalacji pilotowej 90 
1.9.1. Instalacja pilotowa 90 
1.9.1.1. Kondensacyjny wymiennik ciepła 91 
1.9.1.2. Układ zasilania spalinami kondensacyjnego wymiennika ciepła 93 
1.9.1.3. Układ wodnego chłodzenia kondensacyjnego wymiennika ciepła 94 
1.9.1.4. Zastosowane przyrządy pomiarowe 95 
1.9.1.5. Układ zbierania i wizualizacji pomiarów oraz sterowania instalacją pilotową 97 
1.9.2. Wyniki badań na instalacji pilotowej 97 
1.9.2.1. Badania testowe wybranych wielkości 97 
1.9.2.2. Badanie zmian wielkości cieplnych i przepływowych kondensacyjnego wymiennika ciepła 100 
1.9.2.3. Wpływ zmian strumienia objętości spalin na punkt pracy kondensacyjnego wymiennika ciepła 101
1.9.2.4. Wpływ zmian strumienia objętości wody chłodzącej na punkt pracy kondensacyjnego wymiennika ciepła 103 
1.9.2.5. Badanie wpływu zanieczyszczenia wymiennika ciepła na jego punkt pracy 105 
1.10. Podsumowanie 106 
Literatura do rozdziału 1 108 

2. Wykorzystanie niskotemperaturowego ciepła odpadowego w bloku energetycznym prof. dr hab. inż. Janusz Lewandowski, dr hab. inż. Wojciech Bujalski 112 

2.1. Wykorzystanie niskotemperaturowego ciepła odpadowego w bloku energetycznym 112 
2.1.1. Wprowadzenie 112 
2.1.2. Wariantowa analiza możliwości wykorzystania ciepła niskotemperaturowego w bloku kondensacyjnym i ciepłowniczym 113 
2.1.2.1. Blok referencyjny 900 MW 113 
2.1.2.2. Blok ciepłowniczy BC-100 117 
2.2. Modele matematyczne dla analizy skutków termodynamicznych wykorzystania ciepła 121 
2.2.1. Model bloku referencyjnego 900 MW 121 
2.2.1.1. Założenia do budowy modelu bloku referencyjnego 900 MW 122 
2.2.1.2. Budowa modelu bloku referencyjnego 900 MW 123 
2.2.2. Model bloku ciepłowniczego klasy BC-100 123 
2.2.2.1. Założenia do budowy modelu bloku BC-100 123 
2.2.2.2. Budowa modelu bloku BC-100 124 
2.2.2.3. Porównanie wyników 126 
2.3. Wymienniki do odzysku ciepła niskotemperaturowego 129 
2.3.1. Parametry wymienników pracujących w układzie bloku klasy 100 MW 129 
2.3.2. Parametry wymiennika pracującego w układzie bloku klasy 900 MW 131 
2.3.3. Projekty koncepcyjne wymienników 131 
2.3.3.1. Projekty koncepcyjne wymienników dla bloków klasy 100 MW 132 
2.3.3.2. Projekty koncepcyjne wymienników dla bloków klasy 900 MW 144 
2.3.4. Koszty dostawy wymienników 149 
2.4. Charakterystyki bloku z odzyskiem ciepła 150 
2.4.1. Blok ciepłowniczy klasy BC-100 150 
2.4.1.1. Założenia do obliczeń 150 
2.4.1.2. Model obciążenia ciepłowniczego 153 
2.4.1.3. Porównanie osiągów bloków koncepcyjnych 155 
2.4.1.4. Wnioski 164 
2.4.2. Blok referencyjny 900 MW 165 
2.4.2.1. Założenia do analiz 165 
2.4.2.2. Wyniki obliczeń obciążeń częściowych bloku referencyjnego klasy 900 MW wykorzystującego ciepło niskotemperaturowe 166 
2.5. Ocena ekonomiczna proponowanych rozwiązań 169 
2.5.1. Założenia dotyczące analizy ekonomicznej 169 
2.5.1.1. Podstawowe założenia do analizy rentowności rozważanych przypadków 169 
2.5.1.2. Opis podstawowych założeń dotyczących cen i kosztów 173 
2.5.1.3. Metodyka określania wolnych przepływów pieniężnych 174 
2.5.2. Ceny i koszty                         .176 
2.5.2.1. Zestawienie cen i stawek bez uwzględnienia kosztów uprawnień do emisji CO2 176 
2.5.2.2. Zestawienie cen i stawek z uwzględnieniem kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2 179 
2.5.3. Wyniki obliczeń ekonomicznych 182 
2.5.3.1. Blok ciepłowniczy 182 
2.5.3.2. Blok referencyjny 186 
2.5.4. Wnioski i podsumowanie 188 
Literatura do rozdziału 2 190 

3. Technologia kogeneracyjna w obiegu z czynnikiem organicznym wykorzystania ciepła odpadowego bloku prof. dr hab. inż. Dariusz Mikielewicz, dr inż. Jan Wajs, dr Marcin Lackowski, dr. hab. inż., prof. IMP Dariusz Butrymowicz, dr Jarosław Karwacki, dr inż. Kamil Śmierciew, mgr inż. Paweł Ziółkowski 191 

3.1. Wprowadzenie – technologie kogeneracyjne wykorzystania ciepła odpadowego 191 
3.1.1. Klasyfikacja układów kogeneracyjnych 195 
3.1.1.1. Układy wysokotemperaturowe 196 
3.1.1.2. Układy niskotemperaturowe 196 
3.1.2. Przykłady typowych układów kogeneracyjnych 196 
3.1.2.1. Układy kogeneracyjne z turbiną parową 196 
3.1.2.2. Układy kogeneracyjne z turbiną gazową 197 
3.1.2.3. Układy kogeneracyjne z silnikami spalinowymi 198 
3.1.3. Rozwój obiegów binarnych w Polsce 199 
3.1.4. Aspekt naukowo-badawczy podjęty przez autorów 201 
3.2. Wybór typu obiegu termodynamicznego 203 
3.2.1. Wyznaczanie głównych parametrów obiegu ORC 209 
3.2.2.1. Faza ekspansji w turbinie 209 
3.2.1.2. Faza skraplania 209 
3.2.1.3. Faza pompowania 210 
3.2.1.4. Faza podgrzewu i odparowania (przegrzania pary) 210 
3.2.2. Wpływ parametrów czynnika roboczego na sprawność obiegu CR 210 
3.2.2.1. Wpływ ciśnienia pary na wlocie do turbiny 210 
3.2.2.2. Wpływ temperatury pary na wlocie do turbiny 211 
3.2.2.3. Wpływ ciśnienia skraplania pary 211 
3.2.2.4. Możliwości poprawy sprawności obiegu parowego 212 
3.2.2.5. Międzystopniowe przegrzanie pary 213 
3.2.2.6. Regeneracyjny podgrzew wody zasilającej 213 
3.2.2.7. Obiegi na parametry nadkrytyczne 214 
3.3. Czynniki robocze do wykorzystania w obiegach ORC 215 
3.3.1. Wybór czynnika ze względu na własności termofizyczne 219 
3.3.2. Kryterium termodynamiczne doboru czynnika roboczego 221 
3.3.2.1. Obieg podkrytyczny bez regeneracji 221 
3.3.2.2. Obieg nadkrytyczny bez regeneracji 222 
3.3.2.3. Obieg podkrytyczny z wewnętrzną regeneracją energii cieplnej 224 
3.3.3. Metoda pinch w obliczeniach wymienników ciepła 227 
3.3.3.1. Koncepcja metody i jej założenia 227 
3.3.3.2.	Metoda pinch 228
3.3.3.3.	3.3.3.3. Wytyczne metody pinch 230 
3.3.3.4. Określenie optymalnej sieci wymienników ciepła 231 
3.3.4. Przypadki współpracy źródła ciepła z obiegiem ORC 232 
3.3.4.1. Dostarczanie ciepła do obiegu ORC za pomocą czynnika jednofazowego 232 
3.3.4.2. Dostarczanie ciepła do obiegu ORC za pomocą czynnika zmieniającego fazę 235 
3.3.4.3. Dostarczanie ciepła do obiegu ORC za pomocą czynnika zmieniającego fazę oraz dodatkowego jednofazowego niskotemperaturowego źródła ciepła odpadowego 239 
3.3.5. Optymalizacja wymiarów płaszczowo-rurowego wymiennika ciepła na podstawie kryterium minimum produkcji entropii 242 
3.3.5.1. Model wymiennika ciepła 242 
3.3.5.2. Kryterium optymalizacyjne                 244 
3.3.5.3. Wyniki obliczeń 246 
3.4. Układ ORC skojarzony z blokiem elektrowni 249 
3.4.1. Wprowadzenie do teorii bloków nadkrytycznych 249 
3.4.1.1. Parametry nadkrytyczne czynnika roboczego 249 
3.4.1.2. Sprawność bloków nadkrytycznych i ultra-nadkrytycznych 250 
3.4.1.3. Nadkrytyczne obiegi Szewalskiego 252 
3.4.2. Wykorzystanie ciepła ze spalin                   254 
3.4.3. Koncepcja obiegu termodynamicznego ORC w układzie odzysku ciepła z bloku elektrowni 257 
3.4.4. Modelowanie obiegu i jego elementów kodami Computational Fluid Mechanics 258 
3.4.4.1. Model matematyczny turbiny parowej 259 
3.4.4.2. Model matematyczny pompy 260 
3.4.4.3. Model matematyczny wymienników ciepła 261 
3.4.4.4. Model matematyczny odgazowywacza             262 
3.4.4.5. Elementy rozdzielcze i łączące                263 
3.4.4.6. Definicje podstawowych wskaźników pracy bloku 264 
3.4.4.7. Parametry użyte do porównania układów hybrydowych z różnymi czynnikami niskowrzącymi 265 
3.4.5. Obieg referencyjny 266 
3.4.5.1. Dane techniczne bloku referencyjnego 267 
3.4.5.2. Dane techniczne urządzeń wytwórczych 267 
3.4.5.3. Schemat cieplny wyjściowego bloku nadkrytycznego 269 
3.4.5.4. Parametry w poszczególnych punktach obiegu 270 
3.4.5.5. Struktura paliw węglowych 271 
3.4.5.6. Struktura emisyjności spalin 272 
3.4.6. Model numeryczny referencyjnego bloku nadkrytycznego 273 
3.4.6.1. Układ ORC zasilany ciepłem odpadowym z bloku oraz ciepłem z jednego upustu turbiny 276 
3.4.6.2. Układ ORC zasilany ciepłem odpadowym z bloku oraz ciepłem z dwóch upustów turbiny 280 
3.4.6.3. Układ ORC zasilany ciepłem odpadowym z bloku, ciepłem dwóch upustów oraz ciepłem z instalacji wychwytu CO2 284 
3.4.6.4. Układ ORC z etanolem jako czynnikiem roboczym zasilany ciepłem odpadowym z bloku, ciepłem dwóch upustów oraz ciepłem z instalacji wychwytu CO2 289 
3.5. Wysokosprawne wymienniki ciepła dla pracy w układzie ORC 
3.5.1. Metody pasywne oraz aktywne intensyfikacji wymiany ciepła 295 
3.5.1.1. Pasywne techniki intensyfikacji procesu wymiany ciepła 296 
3.5.1.2. Aktywne techniki intensyfikacji procesu wymiany ciepła 297 
3.5.2. Intensyfikacja wnikania ciepła przy wrzeniu i skraplaniu 297 
3.5.2.1. Intensyfikacja wnikania ciepła przy wrzeniu 297 
3.5.2.2. Intensyfikacja wnikania ciepła przy skraplaniu 300 
3.5.3. Opracowanie prototypowego wymiennika ciepła EHD 303 
3.5.3.1. Geometria układu elektrod w prototypowym wymienniku ciepła 303 
3.5.3.2. Stanowisko do badań prototypowego wymiennika ciepła EHD 311 
3.5.3.3. Źródło wysokiego napięcia – zasilacz wysokonapięciowy 314 
3.5.4. Wstępne wyniki badań intensyfikacji wymiany ciepła EHD 315 
3.5.4.1. Pomiar własności elektrycznych wybranych czynników roboczych 315 
3.5.4.2. Wybrane wyniki badań intensyfikacji skraplania EHD 318 
3.5.5. Intensyfikacja wymiany ciepła w wymiennikach siłowni z zastosowaniem pokryć porowatych 320 
3.5.5.1. Przedmiot badań 321 
3.5.5.2. Wyniki badań cieplnych 322 
3.5.5.3. Wyniki badań przepływowych 323 
3.5.5.4. Podsumowanie 325 
3.6. Rozwiązania poligeneracyjne wykorzystania ciepła odpadowego – produkcja chłodu 326 
3.6.1. Ocena różnych rozwiązań układów poligeneracyjnych wykorzystujących ciepło odpadowe z bloku energetycznego 327 
3.6.2. Analiza możliwości zastosowania układów strumienicowych do produkcji chłodu w poligeneracji 334 
3.6.2.1. Rozwiązanie podukładu strumienicowego do produkcji chłodu przy wykorzystaniu ciepła odpadowego z bloku energetycznego 341 
3.6.2.2. Weryfikacja eksperymentalna pracy podukładu strumienicowego do produkcji chłodu 357 
3.6.3. Ocena możliwości zastosowania rozwiązań poligeneracyjnych układów do zagospodarowania ciepła odpadowego z bloku energetycznego 363 
3.7. Stanowisko demonstracyjne siłowni ORC do odzysku ciepła odpadowego z bloku energetycznego 364 
3.7.1. Stanowisko eksperymentalne siłowni ORC 364 
3.7.2. Zasada działania stanowiska siłowni ORC 368 
3.7.3. Badania eksperymentalne siłowni ORC 371 
3.8. Podsumowanie i zalecenia na przyszłość 373 
Literatura do rozdziału 3 375 

4. Akumulacja niskotemperaturowego ciepła odpadowego w materiałach z przemianą fazową prof. dr hab. inż. Kazimierz Wójs, dr hab. inż. Janusz Lichota 380 

4.1. Materiały z przemianą fazową i ich zastosowania 380 
4.1.1. Własności materiałów PCM 383 
4.1.2. Kaskada materiałów PCM 389 
4.1.3. Dobór materiału PCM 390 
4.1.4. Technologie enkapsulacji PCM                   393 
4.1.4.1. Metoda chemicznej koacerwacji – mikrokapsułki 394 
4.1.4.2.	Metoda wykorzystująca suszarkę fluidalną – mikrokapsułki
4.1.4.3.	4.1.4.3. Metoda mechaniczna – makrokapsułki 397 
4.1.5. Zastosowania materiałów PCM 397 
4.1.5.1. Elektrownie węglowe 397 
4.1.5.2. Elektrownie słoneczne                   399 
4.1.5.3. Budynki i konstrukcje budowlane 400 
4.1.5.4. Układy kogeneracyjne i trigeneracyjne 403 
4.2. Modelowanie akumulacji z przemianą fazową 404 
4.2.1. Równowaga termodynamiczna zmiany fazy 404 
4.2.2. Problem Stefana 411 
4.2.2.1. Model matematyczny 411 
4.2.2.2. Rozwiązanie numeryczne 414 
4.2.3. Model zerowymiarowy 418 
4.2.3.1. Model matematyczny 418 
4.2.3.2. Rozwiązanie numeryczne 419 
4.2.3.3. Zastosowania modelu 421 
4.2.3.4. Optymalizacja czasu ładowania akumulatora 422 
4.2.4. Uproszczone obliczenia cieplne akumulatora 424 
4.3. Badania doświadczalne 426 
4.3.1. Stanowisko badawcze 426 
4.3.2. Zjawiska w czasie topnienia i krzepnięcia materiału PCM 430 
4.3.3. Własności dynamiczne akumulatora płaszczowo-rurowego 436 
4.3.4. Własności dynamiczne akumulatora ze złożem filtracyjnym 442 
4.3.4.1. Pojedyncza kula 442 
4.3.4.2. Akumulator wypełniony kulami 446 
4.3.4.3. Cylinder 449 
4.3.5. Problem Stefana – model fizyczny 450 
4.3.5.1. Wyniki badań laboratoryjnych i ich analiza 451 
4.3.6. Model zero-wymiarowy 452 
4.3.6.1. Stanowisko badawcze 453 
4.3.6.2. Ciepło właściwe materiału PCM 454 
4.3.6.3. Dynamika kul z materiałem RT-82 457 
4.3.7. Optymalizacja czasu topnienia 459 
4.3.8. Korozyjność materiału PCM 462 
4.4. Przykład charakterystyk pracy akumulatora 462 
4.5. Podsumowanie 465 
Literatura do rozdziału 4 467 

5. Wpływ odzysku ciepła na proces odsiarczania, powstawanie zanieczyszczeń oraz korozję wymienników ciepła 470 

5.1. Wpływ parametrów procesu na przebieg procesu odsiarczania spalin prof. dr hab. inż. Jerzy Walendziewski, dr hab. inż. Marek Kułażyński, dr inż. Bolesław Solich, dr inż. Rafał Łużny, prof. dr hab. inż. Janusz Trawczyński 470 
5.1.1. Aktualne metody odsiarczania spalin 470 
5.1.1.1. Porównanie rozwiązań technicznych instalacji odsiarczania spalin energetycznych 470 
5.1.1.2. Metoda mokra wapienna 488 
5.1.2.	Porównanie parametrów pracy i efektywności instalacji odsiarczania spalin ze spalania węgla kamiennego i brunatnego dla bloku 900 MWel 495
5.1.3. Określenie wpływu parametrów spalin na stopień usunięcia SO2 metodą mokrą 500 
5.1.3.1. Analiza wyników pracy IOS w elektrowni zasilanej węglem brunatnym 500 
5.1.3.2. Analiza wyników pracy IOS w elektrowni zasilanej węglem kamiennym 503 
5.1.4. Obliczenia paliwowe oraz bilansowe IOS bloku 900 MWel 507 
5.1.5. Bilansowe porównanie procesów odsiarczania spalin ze spalania węgla kamiennego i brunatnego mokrą metodą wapienną dla bloku energetycznego 900 MW 512 
5.1.6. Wpływ temperatury spalin wprowadzanych do instalacji mokrego odsiarczania spalin na efekty procesu. Symulacja procesu w oprogramowaniu ChemCad 516 
5.1.6.1. Symulacja procesu 516 
5.1.6.2. Wyniki symulacji 519 
5.1.7. Symulacja mokrego odsiarczania spalin w funkcji temperatury i zawartości SO3 528 
5.1.7.1. Wprowadzenie 528 
5.1.7.2. Symulacja procesu 530 
5.1.7.3. Wyniki symulacji 531 
5.1.8. Recyrkulacja spalin odsiarczonych 535 
5.1.8.1. Wprowadzenie 535 
5.1.8.2. Symulacja recyrkulacji spalin 536 
5.1.9. Analiza wpływu obniżenia temperatury spalin w procesie ich odsiarczania metodą mokrą wapienną na bilans wody 541 
5.1.9.1. Wprowadzenie 541 
5.1.9.2. Czynniki wpływające na skuteczność odsiarczania spalin metodą mokrą 542 
5.1.9.3. Analiza wpływu obniżenia temperatury spalin na bilans wody w procesie mokrego odsiarczania spalin 543 
5.1.10. Podsumowanie i wnioski 551 
Literatura do podrozdziału 5.1 554 
5.2. Zagrożenia korozyjne w procesie odsiarczania spalin prof. dr hab. inż. Bogdan Szczygieł, dr inż. Izydor Drela, dr inż. Jan Masalski 555 
5.2.1. Źródła skażenia atmosfery przez SO2 555 
5.2.2. Metody zmniejszenia emisji SO2 do atmosfery 556 
5.2.3. Instalacje mokrego odsiarczania spalin 557 
5.2.3.1. Agresywność korozyjna środowisk w mokrych IOS 557 
5.2.3.2. Elementy IOS najbardziej narażone na działanie agresywnego środowiska 558 
5.2.4. Materiały konstrukcyjne stosowane w IOS 563 
5.2.4.1. Materiały polimerowe 564 
5.2.4.2. Stopy metali 568 
5.2.4.3. Materiały ceramiczne 572 
5.2.5. Metody oceny zdolności ochronnej materiałów inżynierskich stosowanych do pracy w IOS 573 
5.2.5.1. Spektroskopia impedancyjna 574 
5.2.5.2. Spektroskopia mikrofalowa 577 
5.2.5.3. Pomiary polaryzacyjne stałoprądowe 577 
5.2.5.4. Badania przyspieszone w komorach korozyjnych 578 
5.2.5.5. Badanie wnikania pary wodnej do wykładzin gumowych 579 
5.2.6. Właściwości ochronne materiałów konstrukcyjnych z tworzyw sztucznych stosowanych w instalacji odsiarczania spalin – przykłady badań 582
5.2.6.1. Sposoby przyspieszonego starzenia materiałów z tworzyw sztucznych 582 
5.2.6.2. Zmiana właściwości wykładzin gumowych po przyspieszonym starzeniu i/lub po pracy w warunkach rzeczywistych w IOS 585 
5.2.6.3. Właściwości ochronne wykladzin gumowych po kilkunastoletniej eksploatacji w warunkach przemysłowych w IOS 587 
5.2.6.4. Polimerowe tworzywa fluorowe 597 
5.2.7. Odporność korozyjna stopów niklu 31 i 59 oraz stali 304 w środowisku imitującym warunki IOS 601 
5.2.7.1. Badania w środowisku zawierającym kwas siarkowy (VI) oraz jony chlorkowe i fluorkowe 602 
5.2.7.2. Badania polaryzacyjne w środowisku zawierającym kwas siarkowy (VI), jony siarczanowe (IV) oraz jony chlorkowe i fluorkowe 607 
5.2.7.3. Odporność stali stopowej i stopów niklu na obecność jonów rtęci w środowisku IOS 615 
5.2.8. Kompleksowa ochrona antykorozyjna IOS – zalecenia i przykłady rozwiązań 617 
5.2.8.1. Zalecane materiały i powłoki ochronne dla różnych fragmentów IOS 617 
5.2.8.2. Stosowane materiały, sposób ich aplikacji oraz koszt wykonania zabezpieczeń absorbera IOS 619 
5.2.8.3. Nowe rozwiązania w budowie mokrych IOS 619 
Literatura do podrozdziału 5.2 623