Ocalające zatracenie. Rozważania o doświadczeniu, pamięci i pragnieniu w twórczości Zygmunta Haupta, Stanisława Czycza i Krzysztofa Vargi - 02 Przeszłość – pamięć – strata
Książka składa się z trzech części. Każda z nich dzieli się na osobne rozdziały poświęcone poszczególnym autorom. Ich układ uzależniony został od poziomu reprezentatywności danego zagadnienia w danej propozycji prozatorskiej. A są to: strategia i poetyka fragmentu w części pierwszej; przeszłość, powracanie do niej pamięcią oraz dochodzenie do głosu indywidualnego doświadczenia w części drugiej; wreszcie sposób bycia podmiotu autorskiego oraz koncepcje podmiotowości w trzeciej części pracy. Tekstowe zapośredniczenie obecności podmiotu skutkuje wyodrębnieniem się tego, co nazwane zostaje głosem samego tekstu. Głos w prozie omawianych trzech pisarzy należy do kogoś, kto w tekście zaistnieć może wyłącznie jako głos właśnie. Pytanie o „kto” tego głosu jest pytaniem tak o jakąś konkretną, historyczną jednostkę, jak o normy i praktyki: psychospołeczne, językowe a także literackie. Twórczość Haupta, Czycza i Vargi odczytana zostaje jako projekt ocalającego zatracenia: dokonującego się w samym głosie dochodzącym ze sceny pisania procesu ocalania śladów pewnej obecności poprzez zatracenie i rozproszenie jej w literackiej artykulacji.
Spis treści
Wstęp . 7
Fragmentaryczność
Varga: gry tekstowe i gry literackie . 17
Fragmentaryczność . 17
Gry w realizm i głos pokolenia . 19
Gry w biografię . 36
Gry w fabułę, w dzieło, w tekst . 39
Karolina, czyli kulminacja . 50
Haupt we fragmentach . 53
Kolekcja . 63
Obrazy, impresje, przewodniki . 74
Lutnia jako przewodnik . 79
…po pamiątkach . 84
Czycz: atopia i amorficzność . 93
Przeszłość – pamięć – strata
Haupt: być, czyli rozpamiętywać . 109
Niestałość bycia . 110
Pamięć fotograficzna i jej literacka reprezentacja . 128
Ocalenie czy oblężenie? . 134
Czycz: historie straconej szansy . 145
Strata – świadomość braku . 145
Pielęgnowanie straty . 148
Miasteczko „tangowców” i „artystów” . 151
Sorrento – od arkadii do atopii . 162
Varga: od mierności do marności… i z powrotem . 176
Podmiot: autor, pisanie
Czycz: wypisywanie . 193
Nikt – Ktoś . 193
Ja – osoba . 196
Ja cyniczne . 200
Przeciw poetom . 204
Ja wy‑pisujące, ja sarkastyczne . 210
Ja cielesne . 218
Występowanie, czyli w drodze do (o)sob(n)ości . 227
Haupt: rozpisywanie . 244
Ktoś mówi o sobie . 244
Podróżnik – przybysz – emigrant . 248
Swojskość – obcość . 253
Droga jako dom . 259
Bycie podobnym. 263
O rozpisywaniu siebie . 270
Varga: popisywanie . 275
Zakończenie
Ocalające zatracenie . 293
Bibliografia. 299
Summary . 315
Резюме . 317