Marianna Zieleńska
Mechanizmy reprodukcji i zmiany w administracji publicznej na przykładzie wdrażania otwartej metody koordynacji
Idzie, w największym skrócie, o to, że tzw. otwarta metoda koordynacji miała – ma zresztą nadal – stanowić taką formułę budowania „Europy socjalnej”, która nie narzuca – poprzez jurydyzację rozmaitych standardów socjalnych – podstaw tej budowli, lecz prowadzi do tego, że wyłania się ona w toku konstruowania serii wzorców wskazywanych jako godne naśladowania, poszukiwania tzw. dobrych praktyk. (…)
Sądzę, że powinien przeczytać tę książkę każdy, kto chce zrozumieć procesy europejskiej – więc także i polskiej – „governance” (…).
Prof. dr hab. Kazimierz W. Frieske
Europa i jej struktura instytucjonalna przeżywają okres niepewności. Aby zrozumieć jej źródła, aby w ogóle zrozumieć funkcjonowanie europejskich struktur, potrzebna jest konkretna wiedza, oparta na dobrych teoriach i analizach empirycznych. Takiej wiedzy w Polsce wciąż jest mało. Dlatego ta książka jest potrzebna. W moim przekonaniu stanowi dowód na to, że polskie studia nad administracją publiczną w kontekście europejskim stają się coraz bardziej profesjonalne i oparte na solidnych podstawach akademickich. Liczyć można, że praca ta znajdzie czytelników zarówno wśród praktyków administracji, jak i wśród osób zainteresowanych bardziej aspektami akademickimi.
Prof. dr hab. Andrzej Rychard
Marianna Zieleńska (ur. 1981), socjolożka, związana z Instytutem Socjologii UW. Jej zainteresowania skupiają się wokół problematyki funkcjonowania sektora publicznego, a w szczególności administracji publicznej. Prowadzi szereg badań w obszarze polityki rynku pracy, pomocy i integracji społecznej oraz edukacji. Jest krajową korespondentką European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) z ramienia Instytutu Spraw Publicznych.
Spis tabel, ramek i rycin 8 Wykaz skrótów 9 Wstęp 11 Rozdział 1 Od państwa narodowego do społeczeństwa światowego 19 1. Unia Europejska, czyli niezidentyfikowany obiekt polityczny 20 1.1. Czy Europa rzeczywiście potrzebuje konstytucji? 21 1.2. Między państwem sieciowym a imperium 24 1.3. Przyszłość państwa narodowego 26 1.4. Imperium Europejskie 32 2. Systemowe podejście do analizy przemian państwa 38 2.1. Teoria systemów Niklasa Luhmanna 39 2.2. Unia Europejska według teorii systemów 42 Rozdział 2 Od biurokracji do governance 46 1. Weber i model racjonalnej biurokracji 47 2. Taylor i Fayol – racjonalna organizacja produkcji i zarządzanie publiczne 56 3. Pierwsza generacja reform 62 3.1. Nowe zarządzanie publiczne 63 3.2. Menedżeryzm i inne ideologie – krytyka nowego zarządzania publicznego 66 4. Druga generacja reform 68 5. Unia Europejska: zarządzanie wielopasmowe… i new modes of governance 71 5.1. Zarządzanie wielopasmowe 71 5.2. New modes of governance 74 Rozdział 3 Otwarta metoda koordynacji i europejski model społeczny 75 1. Polityka społeczna w Unii Europejskiej i europejski model społeczny 76 1.1. Historia tworzenia „społecznej” Europy 77 1.2. Co to jest europejski model społeczny i czy istnieje? 90 1.3. Europejski model społeczny w polityce Unii Europejskiej 96 2. Otwarta metoda koordynacji 97 2.1. Dwie fazy socjalnej OMK 99 2.2. Spory wokół efektów socjalnej OMK 104 2.3. Europa 2020 – nowe ramy 105 2.4. Socjalna OMK w Polsce 109 Rozdział 4 O sposobach badania procesu europeizacji 113 1. Europeizacja, czyli o prymacie efektów nad procesem 114 1.1. Europeizacja – reguły gry, racjonalni aktorzy czy istoty uspołecznione? 115 1.2. Europeizacja administracji publicznej – konwergencja czy dywergencja? 123 1.3. „Reguły nieformalne są zdradliwe”, czyli strach przed praktykami 126 2. Instytucjonalizm socjologiczny i kłopoty z intencjonalną zmianą 128 3. Organizacja jako system autopojetyczny 133 3.1. Zmienność systemów społecznych oraz możliwość sterowania i koordynacji 136 4. Badanie zmian w polskiej administracji 139 Rozdział 5 Administracja w oczach ekspertów i badaczy polskiej transformacji 142 1. Administracja rządowa przed akcesją i po niej 144 2. Złe nawyki i kłopoty z postkomunistyczną kulturą polityczną 152 3. Modernizacja i nienaoliwiony mechanizm administracji 155 4. Słabo zróżnicowana publiczność 157 5. Niesterowalne społeczeństwo światowe i dylematy biurokratyzacji 162 Rozdział 6 Reprodukcja i nieciągłość w administracji 168 1. System administracji wobec OMK 173 1.1. Programy decyzyjne 173 1.2. Rozwiązania organizacyjne 182 1.3. Osoby 202 1.4. Inne organizacje systemu administracji na poziomie państwa 207 1.5. Komunikacja z organizacjami UE będącymi częścią systemu administracji 211 2. Publiczność 214 3. Polityka 220 Rozdział 7 Mechanizmy reprodukcji i zmiany 227 Bibliografia 234 Aneks 1: Metodologia badania 252 Aneks 2: Wskaźniki socjalnej OMK 259 Indeks nazwisk 270