Monografia autorstwa Izabelli Main zawiera bogate przypadki etnograficzne dotyczące doświadczeń Polek, które zamieszkały w Barcelonie, Berlinie oraz Londynie po akcesji Polski do Wspólnoty Europejskiej, w zakresie ich kontaktów ze służbą zdrowia na emigracji. Szczególnie fascynujące są rozważania odnoszące się do praktyk związanych z opieką medyczną nad kobietami ciężarnymi. Main opisuje nie tylko oferowane podejścia do zdrowia reprodukcyjnego w miastach emigracji oraz w Polsce, lecz także analizuje decyzje podejmowane przez ciężarne lub usiłujące zajść w ciążę Polki. Decyzje te motywowane są często w równym stopniu osobistymi preferencjami, jeśli chodzi o opiekę prenatalną, poród oraz połóg oraz sytuacją polityczną w Polsce, gdzie dostęp do pewnego rodzaju terapii jest ograniczony.
Bogaty detal etnograficzny osadzony jest w solidnie zanalizowanych ramach teoretycznych i obszernej literaturze przedmiotu. Książka Izabelli Main jest doskonałym wkładem do badań interdyscyplinarnych. Dużo w niej także obserwacji i analiz, które mogą się przydać zarówno praktykom medycznym — lekarzom, pielęgniarkom oraz położnym — jak i samym kobietom, które planują osiedlić się poza Polską. Jako antropologa stosowanego cieszy mnie także praktyczny zakres tej monografii.
Elżbieta M. Goździak
Research Professor
Institute for the Study of International Migration
Spis treści Podziękowania 9 Wstęp 11 Inspiracje 14 Społeczności polskie w Londynie, Barcelonie i Berlinie 16 Charakterystyka rozmówczyń 19 Metodologie, pozycja badaczki 21 Rozdział pierwszy Migracje a zdrowie – próba interpretacji wzajemnych zależności 27 Wpływ migracji na zdrowie w różnych perspektywach badawczych 29 Healthy migrant effect 29 Aspekty społeczno-ekonomiczne 29 Podejścia psychologiczne 30 Perspektywa holistyczna 31 Przyczyny migracji w kontekście opieki medycznej 33 Wpływ migracji na zdrowie – próba kategoryzacji 34 Migrantki wchodzące w dorosłość i samodzielność 35 Migracja do „bogatszego i lepszego świata” 37 Nowe krajobrazy medyczne 40 Migrantki w trudnych i ambiwalentnych sytuacjach 42 Migracja a dostęp do różnej opieki medycznej 45 Rozdział drugi Dostęp do leczenia w różnych systemach opieki zdrowotnej 49 Leczenie i zdrowie jako prawo człowieka i jako towar 52 Systemy medyczne w Wielkiej Brytanii, Katalonii i Niemczech 55 Leczenie w ramach państwowej służby zdrowia 57 Londyn 57 Barcelona 58 Berlin 59 Korzystanie z prywatnej służby zdrowia 61 Londyn 61 Barcelona 63 Berlin 65 Sytuacja migrantek transnarodowych i niezarejestrowanych 66 Rozdział trzeci „Ciąża to nie choroba”. Doświadczenia związane z opieką medyczną nad ciążą Polek 72 Antropologia ciąży i porodu 73 Opieka medyczna nad ciężarnymi kobietami 76 Londyn 76 Barcelona 80 Berlin 83 Doświadczenia związane z poronieniem i aborcją 88 Rozdział czwarty Doświadczenia porodowe i poporodowe w narracjach kobiet 92 Przestrzeń. Gdzie można urodzić dziecko? 94 Londyn 95 Barcelona 96 Berlin 97 Pozycja kobiet (rodziców) i rola personelu medycznego w czasie porodu 100 Podejście do bólu i sposobów jego uśmierzania podczas porodu 103 Ingerencje medyczne: cesarskie cięcie i poród kleszczowy 105 Doświadczenia poporodowe 108 Rozdział piąty „Chodzi o podejście do człowieka”. Relacje i komunikacja między pacjentkami a personelem medycznym 112 Kultura osobista personelu medycznego 114 Przystępność przekazu i nastawienie na pacjenta 117 Szacunek i wsparcie dla pacjentek 119 Komunikacja w sytuacji osób bez znajomości lokalnego języka 121 Trudności kulturowe i nieporozumienia językowe 123 Rozdział szósty Pluralizm medyczny w doświadczeniach migrantek 127 Terminy związane z pluralizmem medycznym 128 Status medycyny alternatywnej i komplementarnej 130 Londyn 131 Barcelona 131 Berlin 132 Źródła inspiracji i doświadczenia stosowania praktyk CAM 132 Korzystanie z praktyk CAM w Polsce – wpływ rodziny i znajomych 132 Inspiracje i doświadczenia związane ze zmianą miejsca zamieszkania 135 Medycyna alternatywna i komplementarna a zdrowie reprodukcyjne 139 7 Rozdział siódmy Podróże medyczne polskich migrantek 143 Turystyka medyczna, podróże medyczne i leczenie transgraniczne 146 Konsultacje i leczenie specjalistyczne w Polsce 148 Podróże medyczne z Londynu do Polski 148 Przypadki leczenia migrantek z Berlina i Barcelony w Polsce 153 Leczenie stomatologiczne 155 Reprodukcyjne procedury medyczne w Polsce 156 In vitro 156 Poród VIP 157 Podróże medyczne do innych państw Unii Europejskiej 159 Specjalistyczne leczenie dentystyczne 159 Wyjazd w celu przerwania ciąży 160 Mobilność i (nie)mobilność przedmiotów 161 Zakończenie 167 Tabela informacyjna o rozmówczyniach 172 Bibliografia 175 Indeks nazwisk 198 Indeks rzeczowy 205