Kulturowe gry w „Grze o tron” - 01 Tworzenie quasi-średniowiecznego świata w cyklu Pieśń lodu i ognia G.R.R. Martina
Monografia powstała w ramach spotkań Studenckiego Koła Badaczy Kultury Popularnej „Matriks” na Uniwersytecie Śląskim. Młodzi badacze kultury popularnej, wykorzystując wiedzę adeptów dyscyplin, jakie zgłębiają na studiach: kulturoznawstwa, medioznawstwa, literaturoznawstwa, historii krytycznie przyjrzeli się zabiegom autora Gry o tron, skutkującym stworzeniem uniwersum, które okazało się atrakcyjne dla współczesnego uczestnika kultury. Wskazali, że Martin sięga do naszych, współczesnych, rozpoznań o człowieku i świecie: żyjemy w stanie rozproszenia, nieporządku, zaciemnienia reguł. Mocniej, jak się wydaje, akcentuje brak arche, utratę podstaw, co odpowiada postmodernistycznemu kontekstowi czasowemu, w jakim cykl powstał. Autorzy książki sprawdzali reguły z jednej strony wciągania odbiorcę w doskonale znany model gatunkowy fantasy, a drugiej – podsuwania tropów, aby szukać nowości, odmienności, oryginalności. Tytuł monografii narzucił się w sposób oczywisty. Nie tylko jako efektowna gra słów, odwołująca się do pomysłu George’a R. R. Martina: grę (o co? – na to pytanie próbują odpowiedzieć autorzy monografii) wprowadził wszak twórca do Westeroskiego uniwersum. To również propozycja metody badawczej, a mianowicie wskazanie kulturowych obszarów odniesień, wykorzystywanych przez Martina, jak: chaos zestawiany z linearnością historii oraz porządkiem religii i mocą magii, obrazowanie ludzkich lęków, zagubienia i poszukiwania tożsamości, demontaż wzorców archetypowych i struktur kompozycyjno-fabularnych.
Spis treści
Beata Gontarz: Skąd ta książka? / 7
Michał Sapa: Tworzenie quasi‑średniowiecznego świata w cyklu Pieśń lodu i ognia G.R.R. Martina / 11
Aneta Kruc, Justyna Rzońca: Prehistoria w Pieśni lodu i ognia / 29
Miła Irek: The Monster outside and the one within: the departure from the Tolkienesque concept of monstrosity in the books of G.R.R. Martin / 49
Karolina Glück: Tożsamość w kontekście religii i magii w Pieśni lodu i ognia / 63
Justyna Skrzypnik: Archetypy (nie)kobiecości w uniwersum Pieśni lodu i ognia / 89
Daria Swędzioł: Pikareska a tendencje demitologizujące w Pieśni lodu i ognia / 121
Bibliografia / 143
Indeks osobowy (zestawiły Daria Swędzioł i Justyna Skrzypnik) / 151