Kultura doświadczenia potocznego

Kultura doświadczenia potocznego

Praca Zbigniewa Klocha, składająca się z kilkunastu esejów o zróżnicowanej tematyce, poświęcona jest analizie zjawisk znakowych i prezentuje obraz kultury, jaki wyłania się w ostatnich dziesięcioleciach w codziennych kontaktach współczesnego Polaka z poszczególnymi sferami życia codziennego, interpretowanymi jako nośniki znaczeń i wiązanymi z różnymi wartościami czy ideologiami. Cechą wyróżniającą współczesnej kultury jest powszednie uczestnictwo nadawców i odbiorców w procesach wytwarzania znaków i obcowania z przekazami znakowymi. Ten powszechny dyskurs kulturowy determinuje świadomość społeczną, co znajduje wyraz w zachowaniach i wyobrażeniach poszczególnych osób i całych grup społecznych. W badaniach kulturoznawczych ostatnich lat obserwuje się coraz większe zainteresowanie codziennością jako tym aspektem indywidualnej i społecznej egzystencji, który jest doświadczany przez każdego człowieka. Codzienność ta ujmowana bywa jako układ znaczący - jako konglomerat zjawisk indeksalnych i intencjonalnie wytworzonych przekazów znakowych. Jedne i drugie wymagają interpretacji, to zaś umożliwia funkcjonowanie w świecie i uczestnictwo w działaniach zbiorowości.
W pracy Autor mocno podkreśla, że świadomość społeczna jest kształtowana przede wszystkim poprzez uczestnictwo we wspólnocie językowej i udział w dyskursie potocznym, także w jego odmianie publicznej. Zbigniew Kloch ukazuje determinujący wpływ publicystyki i reklamy, oddziaływanie mody i partycypacji w różnych rytuałach środowiskowych. Jak wynika z analiz przedstawionych w książce, kulturę opartą na tych mechanizmach semiozy cechuje uproszczona wizja świata; jej wytworami są stereotypy i formuły językowe, a zasadniczą praktyką - determinowanie pojęciowej i aksjologicznej wartości przedmiotów i zjawisk poprzez nakładanie na te obiekty siatki etykiet językowych. Świadomość zbiorowa jest kształtowana w znaczącym stopniu przez obrazowe środki przekazu, stąd też w zbiorze znalazły się interesujące szkice poświęcone interpretacji fotografii, filmu i wizualnych tekstów reklamowych.