Księga elegii podróżnych

Księga elegii podróżnych

Księga elegii podróżnych (Hodoeporicorum liber unus) Rybińskiego ukazała się drukiem w toruńskiej oficynie Andrzeja Koteniusza pod koniec 1592 r. Zbiór, zachowany w unikatowym (niestety zdefektowanym) egzemplarzu ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej, można uznać z powodu tematyki (szeroko rozumiana podróż) i sposobu jej opracowania (różnorodność form retorycznych) za utwór wyjątkowy w polskiej poezji nowołacińskiej XVI w. W czternastu elegiach, pisanych w latach 1578–1589, nakreślił autor barwny obraz własnych i cudzych wędrówek w poszukiwaniu mądrości, a dedykując dzieło urzędnikom Rady Miasta Torunia, rekomendował się jako utalentowany poeta sprawnie władający wierszem łacińskim. Dzieło stanowi zbiór listów poetyckich, rodzaj albumu przyjaciół, w którym prowadzi się rozmowy z nauczycielami i mistrzami, towarzyszami studiów, opiekunami, uczniami czy cieniami zmarłych, a także swoistą mapę literacką, ukazującą siedziby uczonych mężów, przystanie Muz i krainy ziemskiej szczęśliwości. Zawiera ono nie tyle opis podróży, ile przede wszystkim zapis myśli i przeżyć w drodze.

Jan Rybiński (ok. 1565 – po 1621), poeta i pedagog, syn Jana Ryby, ministra braci czeskich w Barcinie nad Notecią. Po powrocie z zagranicznych studiów (Heidelberg) został lektorem języka polskiego w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku, a następnie sekretarzem Rady Miejskiej w Toruniu. W swych utworach wykazał się dużą umiejętnością łączenia humanistycznej erudycji z antycznymi wzorcami poetyckimi. Układając wiersze polskie, twórczo naśladował autorów antycznych (Horacy) i Jana Kochanowskiego, czego najlepszym wyrazem jest tom Gęśli różnorymych (1593), bez wątpienia jego najambitniejsze przedsięwzięcie w poezji polskojęzycznej. W twórczości łacińskiej starał się, korzystając z tradycyjnych toposów i formuł językowych, poszukiwać nowych rozwiązań inwencyjnych i kompozycyjnych.