Jednostka, państwo i prawo w filozofii Fryderyka Nietzschego. Mała vs wielka polityka
Myśl Nietzschego silnie oddziaływała na filozofię XX wieku, o czymświadczą liczne jej opracowania oraz fakt, jak wielu filozofów zainspirowała. Opracowanie to jest próbą oceny, czy projekt wielkiej i małej polityki tworzy pewną całość, system. Aby zrealizować powyższy cel, w pracy pomija się analizę genezy poglądów Nietzschego, by wyraźniej móc dostrzec, czy jego myśli są z sobą powiązane, a nie wikłać się w liczne analogie z ideami poprzedników,czy też tych, których on zainspirował. Faktem jest, że autor Ecce homo krytycznie odnosił się do większości znanych mu myślicieli i może wydawać się, że w twórczości nie nawiązywał do nich, jednak jego poglądy jak najbardziej powiązane są z tradycją filozoficzną.
Celem niniejszej pracy jest ocena, na ile głoszone przez Nietzschego twierdzenia są nowatorskie i istotne dla myśli polityczno-prawnej. Tylko dokładna znajomość jego poglądów, dotyczących jednostki, państwa i prawa, przybliży nas do odpowiedzi na pytanie, czy Nietzsche jest dynamitem, który już wybuchł, czy na eksplozję trzeba jeszcze poczekać? Czy my chcemy podpalić lont, czy pozostawić jego myśl jako niewypał?
Wstęp 11
I. EPISTEMOLOGIA 25
Perspektywizm 30
II. ONTOLOGIA 39
Wola mocy 48
Wieczny powrót 54
MAŁA POLITYKA 57
WPROWADZENIE: Krytyka współczesnej cywilizacji 59
I. MORALNOŚĆ 61
1. Geneza oraz funkcje moralności w kształtowaniu się życia społecznego 61
2. Moralność panów i niewolników 67
3. Dobro i zło 69
4. Egoizm 71
5. Litość i współczucie 73
6. Krytyka uniwersalizmu moralnego 76
7. Uwagi końcowe 77
II. RELIGIA 79
1. Geneza 80
2. Chrześcijaństwo 84
2.1. Znaczenie postaci Jezusa dla chrześcijaństwa 84
2.2. Kościół i jego funkcje w życiu jednostki i społeczeństwa 87
2.3. Śmierć Boga 96
III. ZNACZENIE HISTORII W ŻYCIU WSPÓŁCZESNEGO CZŁOWIEKA 104
1. Historiozofia 108
IV. PAŃSTWO 113
1. Geneza 113
2. Naród 117
3. Funkcje państwa 118
4. Uwagi końcowe 122
V. PRAWO 124
1. Geneza 124
2. Prawo zwyczajowe 127
3. Prawo karne 128
3.1. Kara - znaczenie i funkcje 129
3.2. Charakterystyka przestępcy 132
4. Idea sprawiedliwości 136
5. Prawo natury 138
VI. KRYTYKA WSPÓŁCZESNEJ MYŚLI POLITYCZNEJ 145
1. Idee, ideologie, idealiści - refleksje ogólne 145
2. Demokracja 147
2.1. Egalitaryzm 150
2.2. Wolność 152
2.3. Odpowiedzialność 152
2.4. Powszechne prawo wyborcze 154
2.5. Partie polityczne 156
2.6. System edukacyjny 158
2.7. Uwagi końcowe 161
3. Kapitalizm 162
4. Socjalizm 164
5. Anarchizm 170
6. Feminizm 172
7. Uwagi końcowe 182
VII. WOJNA I POKÓJ - ICH FUNKCJE W PAŃSTWIE 183
VIII. KULTURA I JEJ ZNACZENIE DLA ŻYCIA SPOŁECZNEGO I INSTYTUCJI PAŃSTWA 187
1. Geneza 187
2. Sztuka 191
3. Filozofia i nauka 197
4. Filisterstwo 203
5. Uwagi końcowe 203
PODSUMOWANIE: Nihilizm 205
WIELKA POLITYKA 211
WPROWADZENIE: Przewartościowanie wszystkich wartości 213
I. GENEZA IDEI NADCZŁOWIEKA I EWOLUCJA POGLĄDÓW NIETZSCHEGO 219
1. Geniusz 221
2. Prawdziwy człowiek 222
3. Wolny duch 226
II. NADCZŁOWIEK 230
1. Człowiek wyższy i człowiek ostatni 230
2. Nadczłowiek 233
2.1. Trzy przemiany ducha 244
2.1.1. Wielbłąd – symbol zniewolonego człowieka 244
2.1.2. Lew – symbol podjęcia walki z dotychczasowymi wartościami 245
2.1.2.1. Introspekcja 246
2.1.2.2. Akceptacja naturalności 248
2.1.3. Dziecko – symbol nadczłowieka 249
2.1.3.1. Sublimacja popędów 251
2.1.3.2. Samoprzezwyciężenie 255
2.1.3.3. Cierpienie 256
2.1.3.4. Immoralizm 260
2.1.3.5. Twórczość: praca, talent, zabawa 267
2.1.3.6. Wolność 271
III. NADCZŁOWIEK A PAŃSTWO I PRAWO 273
IV. HODOWLA NADCZŁOWIEKA 279
V. KASTY – NOWA ORGANIZACJA ŻYCIA SPOŁECZNEGO 290
VI. IDEA UNIWERSALIZMU 303
PODSUMOWANIE: Wiedza radosna 315
ZAKOŃCZENIE 323
BIBLIOGRAFIA 347