Horyzonty konstruktywizmu. Inspiracje, perspektywy, przyszłość
Horyzonty konstuktywizmu to książka, która stanowi owoc refleksji badaczy polskich i zagranicznych nad źródłami i przyszłością współczesnego konstruktywizmu. Jej autorzy dokonują wielowymiarowych analiz tego stanowiska filozoficznego, pokazując jego możliwe zastosowania i zalety. Publikacja składa się z trzech wchodzących ze sobą w dialog części. Część pierwsza, Tradycje, zawiera przekłady klasycznych tekstów Iana Hackinga, Richarda Rorty’ego, Josefa Mitterera oraz Petera Wehlinga. Dotyczą one społecznego konstruktywizmuu, krytyki dualizmu i postkonstruktywizmu. W części drugiej zamieszczono manifest toruńskiej szkoły konstruktywizmu, a także pięć artykułów badaczek i badaczy związanych z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika. Pokazują one, w jaki sposób można dziś aplikować perspektywę konstruktywistyczną do badań humanistycznych oraz interpretować poszczególne postulaty wspomnianego manifestu. Na część trzecią, Komentarze i zastosowania, składa się dziesięć artykułów podejmujących konstruktywne analizy krytyczne wybranych idei oraz tez związanych z teoretycznym podejściem konstruktywizmu. Wieloaspektowe i pogłębione analitycznie ujęcie problemu konstruktywizmu przesądza o unikatowym charakterze prezentowanej książki.
PRZEDMOWA OD REDAKCJI / 7
CZĘŚĆ 1. TRADYCJE
Ian Hacking, Konstrukcja społeczna „czego”?, przeł. Ewa Bińczyk / 11
Richard Rorty,Filozofia jako nauka, jako metafora i jako polityka, przeł. Adam Grzeliński, Andrzej Szahaj / 57
Josef Mitterer, Interpretacja, przeł. Krzysztof Abriszewski / 81
Peter Wehling, Usytuowana materialność praktyk naukowych: postkonstruktywizm – nowa perspektywa teoretyczna w studiach nad nauką?, przeł. Aleksandra Kołtun / 95
CZĘŚĆ 2. TORUŃSKA SZKOŁA KONSTRUKTYWIZMU
Toruńska szkoła konstruktywizmu. Manifest / 125
Andrzej Zybertowicz, Konstruktywistyczny model poznania / 127
Andrzej Szahaj, O tak zwanym mocnym programie socjologii wiedzy szkoły edynburskiej / 173
Tomasz S. Markiewka, Rorty na temat prawdy i świata. Polemika z Hanną Buczyńską-Garewicz / 191
Ewa Bińczyk, Postkonstruktywizm w badaniach nad nauką / 209
Aleksandra Derra, Od empiryzmu do konstruktywizmu. Główne idee, tezy oraz nurty feministycznej filozofii nauki / 233
CZĘŚĆ 3. KOMENTARZE I ZASTOSOWANIA
Halina Zboroń,Czy ekonomia jest gotowa na przyjęcie perspektywy poznawczej konstruktywizmu? / 261
Jarosław Mrozek, Społeczno-kulturowe konteksty matematyki / 277
***
Jerzy Stachowiak, Nie-dualizujący sposób mówienia i rozstrzyganie kontrowersji / 295
Daniel Żuromski, Słowniki jednak reprezentują! Konstruktywne i pragmatyczne podejście do zagadnienia reprezentacji w pragmatyzmie Roberta Brandoma / 325
Bożena Płonka-Syroka, Standard medycyny klinicznej jako podstawa koncepcji metodologicznej Ludwika Flecka (1750-1935) / 341
***
Aleksandra Kołtun,Od konstruowania faktów po intra-aktywność świata. Performatywność a studia nad nauką i technologią / 363
Andrzej Kiepas, Nauka i technika w sytuacji ryzyka – obszary wyzwań i przeobrażeń / 383
Monika Małek-Orłowska, Technologie „human enhancement”: zakres zastosowania i metody oceny / 401
***
Maciej Dombrowski, Złożoność – własność obiektywna czy konstrukt?/ 423
Marek Pieniążek, Poetyckie wytwarzanie realności. Ku poetyce performatyki społecznej / 441
BIBLIOGRAFIA / 461
INDEKS OSOBOWY / 511
INDEKS RZECZOWY / 517