Europa Orientalis. Studia z Dziejów Europy Wschodniej i Państw Bałtyckich. 2/2010
Większość artykułów zawartych w kolejnym tomie czasopisma „Europa Orientalis" jest efektem, zorganizowanego przez Instytut Historii i Archiwistyki oraz Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Drugiego Międzynarodowego Sympozjum Naukowego „Polska-Litwa", które odbyło się w dniach 18-19 października 2007 roku w Toruniu. Konferencja ta, w przeciwieństwie do pierwszego sympozjum z roku 2005, z którego wynikami mogli Państwo zapoznać się w pierwszym numerze naszego czasopisma, była dużo mniej rozległa tematycznie, stąd też większość tekstów zawartych w niniejszym tomie dotyczy historii najnowszej.Do rąk czytelnika trafia osiemnaście artykułów poświęconych dwudziestowiecznej historii Europy Wschodniej, w których autorzy, pochodzący z Polski, Litwy, Łotwy oraz Rosji, poruszają szereg różnorodnych problemów badawczych. Teksty, ułożone w porządku chronologicznym, zdominowała kwestia stosunków polsko-litewskich w różnych okresach XX wieku - zagadnienie to jest rozpatrywane na płaszczyznach: religijnej (Antonina Kozyrska), dyplomatycznej (Wiesław Bolesław Łach, Krzysztof Buchowski, Arunas Gumuliauskas) i oświatowej (Arunas Vyšniauskas). Istotne miejsce zajmuje problematyka wojskowa, zarówno w kontekście historycznym (Waldemar Rezmer, Aleksander Smoliński), jak i współczesnym (Joanna Danielewska). Zagadnienia przynależności państwowej pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego analizują Dorota Michaluk i Wojciech Śleszyński. O stosunkach międzypaństwowych i międzynarodowych w regionie nadbałtyckim w okresie drugiej wojny światowej traktują teksty Wandy Krystyny Roman, Petrasa Stankerasa oraz Moniki Tomkiewicz. Problematyka litewska pojawia się również w kontekście kultury (Swietłana Czerwonnaja) oraz praw człowieka (Regina Jasiulevičiene). Tom uzupełniają opracowania poświęcone historii Łotwy (Ilze Šenberga) i Rosji (Marina Fiedorova).
Od Redakcji 7
Antonina Kozyrska, Konflikt polsko-litewski w diecezji wileńskiej na początku XX wieku 9
Dorota Michaluk, Premier Białoruskiej Republiki Ludowej Antoni Łuckiewicz wobec polskich i litewskich aspiracji do Wileńszczyzny i Grodzieńszczyzny 29
Waldemar Rezmer, Walki o Wilno w styczniu 1919 roku - początek wojny polsko-sowieckiej 55
Wojciech Śleszyński, Litewsko-białoruska działalność dywersyjna przeciwko państwu polskiemu w latach 1920-1923 75
Wiesław Bolesław Łach, Zajęcie pasa neutralnego w lutym 1923 roku - próba oceny działań militarnych i politycznych 83
Ilze Šenberga, ????????? ??????? ????????? ??????????? ? ?????? ? 20-?-30-? ???? ?? ???? 105
Aleksander Smoliński, Elementy tradycji byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego w piechocie Wojska Polskiego Drugiej Rzeczypospolitej; 121 121
Tomasz Gajownik, Stosunki litewsko-niemieckie w okresie międzywojennym w ocenie polskiego wywiadu wojskowego 157
Krzysztof Buchowski, Polacy i Litwini między marcem 1938 a wrześniem 1939 roku, czyli o tym, jak poznawano terra incognita 175
Arunas Gumuliauskas, Jeszcze w sprawie Wilna w okresie międzywojennym 187
Wanda Krystyna Roman, Polityka Związku Radzieckiego wobec państw nadbałtyckich (Litwy, Łotwy, Estonii) we wrześniu i październiku 1939 roku 199
Petras Stankeras, Policja litewska i sprawy polskie na ziemiach litewskich w latach 1939-1944 219
Monika Tomkiewicz, Współpraca niemieckiej i litewskiej policji bezpieczeństwa na terenie Komisariatu Rzeszy Ostland w latach 1941-1944 (zarys problemu) 251
Arunas Vyšniauskas, Konflikto del Vilniaus vaizdavimas tarybinio laikotarpio lietuviškuose vadoveliuose 259
Swietłana Czerwonnaja, Emigracja litewska w badaniach etnologicznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika: kultura litewska w Niemczech powojennych 281
Ma???a ?e?o?o?a, ????????????? ?????????? ????????????? ??????????????? ???????? ????????. XX ???; 307 307
Regina Jasiulevičiene,Peculiarities of human rights process in Lithuania (1993-2006) 329
Joanna Danielewska-Socha, Udział wojsk litewskich w misji stabilizacyjnej w Iraku 337
Informacje dla autorów 351