Ethos rycerski w kulturze. Tradycje i kontynuacje. T. II: Ethos sarmacki i jego tradycje - 01 Ideał wodza w Hetmanie Bartosza Paprockiego wobec ethosu rycerskiego XVI‑wiecznej szlachty polskiej
Tom drugi wieloautorskiej monografii o ethosie rycerskim kierowany jest przede wszystkim do Czytelników zainteresowanych kulturą sarmacką oraz jej tradycjami. Autorami książki są głównie specjaliści od dziejów literatury i kultury dawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej. Szlachta polska zafascynowana była rzymskimi cnotami rycerskimi i uznawała swój stan za spadkobiercę tychże cnót. Praktyka życia żołnierskiego w XVI i XVII stuleciu w Polsce nierzadko jednak odbiegała od wzniosłych idei ethosu rycerskiego, choć zdarzały się też heroiczne postawy ówczesnego polskiego wojska. Większość zamieszczonych w tomie artykułów dotyczy rodzimej kultury, literatury i piśmiennictwa w wiekach XVI i XVII, ale znalazły się w książce także prace poświęcone sarmackim tradycjom, przejawiającym się w innych, bliższych nam czasowo epokach.
Spis treści
Wstęp (Teresa Banaś-Korniak, Beata Stuchlik-Surowiak) / 7
Izabela Kosyl: Ideał wodza w Hetmanie Bartosza Paprockiego wobec ethosu rycerskiego
XVI-wiecznej szlachty polskiej / 11
Dorota Bylewska: Między duchem walki a duchowością wojny. Wzór rycerza prawego
w zwierciadle Szymona Starowolskiego / 33
Bartłomiej Michał Wołyniec: „Rycerz mężny Ostoja, który roty wodzieł”. Cnoty herbowe rodu Ostojczyków w literaturze panegirycznej XVI–XVIII wieku / 58
Marcin Piątek: „Cne Lachy wszędy sława wiekopomna głosi”. Wartości rycerskie w świetle literatury okolicznościowej, poświęconej bitwie chocimskiej 1621 roku / 84
Renata Ryba: Rycerz chrześcijański wobec zjawiska niewoli tatarsko-tureckiej. Na podstawie wybranych utworów staropolskich / 100
Dominika Fesser: Ostatnie rycerstwo Europy. Husaria w utworach Wespazjana Kochowskiego / 114
Urszula Kicińska: „Dzieł jego i odwag rycerskich […] długo by wyliczać” – wizerunek żołnierza w polskich drukowanych oracjach pogrzebowych XVII wieku / 131
Teresa Banaś-Korniak: Antywzór sarmackiej rycerskości. Coś nowego Łukasza Opalińskiego / 156
Jakub Rawski: Ethos rycerski w Zawiszy Czarnym Juliusza Słowackiego/ 174
Indeks osobowy / 197