Transformacje systemowe oraz przemiany społeczno-ekonomiczne w każdym okresie funkcjonowania społeczeństwa, a tym bardziej w dobie społeczeństwa wiedzy, wiążą się z reformami edukacyjnymi. Każda reforma w edukacji wyłania nadzieje jej twórców i realizatorów na lepsze jutro oraz satysfakcję po stronie podmiotów procesów edukacyjnych, a zwłaszcza nauczycieli, uczniów i ich środowisk rodzinnych. Jest to oczywiste i byłoby wszystko w porządku, gdyby w rzeczywistości każda reforma oświatowa sprawiała w następstwie poprawę jakości kształcenia i wychowania. Badania wskazują jednak, że często nie jest tak, co z kolei prowadzi do różnorodnych modyfikacji pierwotnie ustalonych założeń danej reformy urzeczywistnianego systemu kształcenia, wychowania i opieki nad dziećmi oraz uczącą się młodzieżą. Stąd też na szczególne zaakcentowanie w tym miejscu zasługuje idea wyrażona przez Profesora Kazimierza Denka pod nazwą „toczącej się reformy”. W modelu kształcenia opartym na organizowaniu czynności uczenia się (studiowania) oraz na współdziałaniu role nauczyciela przybierają specyficzne właściwości kompetentnego mentora, czyli jednocześnie opiekuna, przywódcy i doradcy wobec uczącej się jednostki lub grupy, a podstawowa rola nauczyciela pozwala na utożsamianie go z rolą „mentora zmiany”. (…) W poszukiwaniu modelu współczesnej edukacji niezbędna, a nawet konieczna, jest pierwszoplanowa zmiana w obszarze edukacji nauczycieli w dialogu – edukacja oparta na zaufaniu, autentycznym autorytecie i wspólnej misji. Niezmiernie ważna i istotna jest przy tym gotowość każdego dobrego nauczyciela i nauczyciela nauczycieli do podejmowania pewnego ryzyka związanego ze współodpowiedzialnością za efekty pracy innych osób. (…) warto zwrócić uwagę, że poza wykorzystaniem wsparcia i doświadczenia ze strony specjalistów-liderów zmiany, wskazane jest wdrażanie w edukacji nauczycieli oraz w edukacji w ogóle systemu wzmacniającego proces naturalnego mentoringu. Rozwiązania o charakterze organizacyjnym stawiają wymagania, żeby systematycznie rozszerzać rzesze osób kompetentnych do sprawowania funkcji „prawdziwych” i lubianych przez uczniów (studentów) mentorów. Tak więc w imię dobrej edukacji jutra nieuchronnie należy z odpowiedzialnością i kompetencyjnością urzeczywistniać wyzwanie określone w tytule. Współczesna edukacja coraz bardziej wymaga od jej realizatorów stosowania formuł i norm odnoszących się do strategii polegających na dostosowywaniu (się) oraz na skutecznej innowacyjności. Jan Grzesiak (frag. Wstępu)
Wstęp Jan Grzesiak 13 Część I. Problemy współczesnej edukacji Franciszek Bereźnicki Rozważania wokół dydaktyki akademickiej Kazimierza Denka 19 Wojciech Kojs Edukacyjne problemy zaufania, zwątpienia i nadziei 27 Bogdan Szulc Dylematy metodologiczne w kontekście badań edukacyjnych 43 Maria Kocór Nauczyciel jako sprawca i ofiara kryzysu oświatowego w Polsce 55 Magdalena Gurdek Obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego przez dyrektorów szkół i przedszkoli jako instrument wpływający na kształt „Edukacji jutra” 71 Część II. System edukacyjny w obliczu potrzeb osób z deficytami rozwojowymi Iwona Durek-Sypek, Ewa Gawlik Świat idealny – system wsparcia dla osób niepełnosprawnych 87 Beata Matusek Uczeń z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego w szkole masowej 103 Część III. Animacja kulturalno-oświatowa w edukacji jutra Anna Maria Żukowska Akcja plastyczna w edukacji. Geneza i rozwój problematyki 119 Edward Nycz Działalność animacyjna placówek kulturalno-oświatowych na pograniczu 129 Część IV. Aktywność ruchowa w środowisku wodnym Wojciech Wiesner, Anna Kwaśna Aksjologiczne aspekty edukacji pływackiej i ratowniczej 143 Anna Kwaśna, Karolina Zatoń Wartości w wychowaniu do aktywności ruchowej w środowisku wodnym 157 Część V. Uniwersytet – obowiązki dydaktyczne a uczestnictwo w życiu społecznym Ewa Augustyniak Obchody 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego jako przejaw silnej kultury organizacyjnej wyższej uczelni 171 Jan Grzesiak Kształtowanie kompetencji badawczych studentów w toku studiów nauczycielskich – w kontekście dydaktyki szkoły wyższej 183 Ewa Kraus Praktyka zawodowa jako nieodzowny element kształcenia kompetencji pedagogicznych 199 Sabina Wieruszewska-Duraj Mobilność nauczycieli akademickich w zakresie pozyskiwania funduszy unijnych 207 Varia. Jubileusz prof. dr hab. Krystyny Duraj-Nowakowej Kazimierz Denek Sylwetka prof. dr hab. Krystyny Duraj-Nowakowej 217 Biogram prof. dr hab. Krystyny Duraj-Nowakowa 219 Spis publikacji prof. dr hab. Krystyny Duraj-Nowakowa 223