Dyskryminacja pośrednia w prawie Unii Europejskiej. Stan prawny na dzień 5 listopada 2012 roku

Dyskryminacja pośrednia w prawie Unii Europejskiej. Stan prawny na dzień 5 listopada 2012 roku

Wykaz skrótów / 11 Wstęp / 13 Rozdział I Pojęcia związane z dyskryminacją pośrednią i ich regulacja w prawie UE 1. Uwagi wstępne / 25 2. Równość / 27 2.1. Koncepcje równości / 27 2.2. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości / 35 2.3. Regulacje prawa pierwotnego odnoszące się do równości / 48 3. Dyskryminacja / 65 3.1. Istota dyskryminacji / 65 3.2. Formy dyskryminacji / 74 3.3. Regulacje dotyczące dyskryminacji zawarte w Traktatach – art. 18 i 19 TFUE / 84 3.4. Zakaz dyskryminacji w prawie wtórnym UE / 92 4. Kryteria dyskryminacji / 114 4.1. Przynależność państwowa (obywatelstwo) / 114 4.2. Płeć / 120 4.3. Pochodzenie rasowe lub etniczne / 122 4.4. Religia lub przekonania / 125 4.5. Niepełnosprawność / 127 4.6. Wiek / 132 4.7. Orientacja seksualna / 143 Rozdział II Ewolucja koncepcji dyskryminacji pośredniej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości oraz w prawie wtórnym UE 1. Źródła zakazu dyskryminacji pośredniej w prawie międzynarodowym i krajowym / 151 1.1. Pierwsze regulacje prawa międzynarodowego publicznego / 151 1.2. Doktryna „zróżnicowanego wpływu” (ang. disparate impast doctrine) w prawie amerykańskim – wyrok w sprawie Griggs v. Duke Power Co / 153 1.3. Regulacje prawne obowiązujące w Zjednoczonym Królestwie oraz Irlandii / 156 2. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości / 157 2.1. Pierwsze odwołania do dyskryminacji pośredniej – wyroki w sprawach Geitling, Ugliola, Sabbatini, Sotgiu i Defrenne II / 157 2.2. Orzecznictwo dotyczące dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową / 167 2.2.1. Rozstrzygnięcia odnoszące się do polityki rolnej oraz swobody przepływu osób i usług (1976–1995) / 167 2.2.2. Zastosowanie ogólnej koncepcji dyskryminacji pośredniej w szczególnych obszarach: opodatkowanie bezpośrednie i prawo transportowe / 186 2.2.3. Doprecyzowanie koncepcji dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową – wyrok w sprawie O’Flynn / 194 2.2.4. Wnioski dotyczące rozwoju dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości / 199 2.3. Orzecznictwo dotyczące dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć / 202 2.3.1. Wyroki w sprawach Jenkins i Bilka / 202 2.3.2. Ocena regulacji państw członkowskich – wyroki w sprawach Teuling i Rinner-Kühn / 212 2.3.3. Dalszy rozwój koncepcji dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć / 216 2.3.4. Wnioski dotyczące rozwoju dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości / 239 3. Regulacja dyskryminacji pośredniej w prawie wtórnym UE / 245 3.1. Definicja przyjęta w dyrektywie Rady 97/80 dotyczącej ciężaru dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płeć / 245 3.2. Definicja zawarta w dyrektywie 2000/43 wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne / 249 3.3. Definicja zawarta w dyrektywie 2000/78 ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy / 255 3.4. Zmiana definicji dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć – regulacje dyrektyw 2002/73, 2004/113 i 2006/54 / 260 3.5. Ocena rozwiązań prawnych przyjmowanych w kolejnych aktach prawa wtórnego / 264 Rozdział III Istota dyskryminacji pośredniej i jej relacje ze zbliżonymi koncepcjami prawnymi 1. Elementy występujące w ramach koncepcji dyskryminacji pośredniej / 267 1.1. Oparcie na pozornie neutralnym kryterium / 267 1.2. Negatywny wpływ środka na grupę chronioną / 270 1.2.1. Wprowadzenie / 270 1.2.2. Sprawy dotyczące dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową / 273 1.2.3. Sprawy dotyczące równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn za tę samą pracę / 280 1.2.4. Sprawy dotyczące zabezpieczenia społecznego kobiet i mężczyzn / 291 1.2.5. Ocena „szczególnie niekorzystnej sytuacji” w świetle regulacji dyrektywy 2000/78 (na przykładzie dyskryminacji ze względu na orientację seksualną) / 294 1.2.6. Wnioski dotyczące oceny negatywnego wpływu środka / 298 1.3. Obiektywne uzasadnienie: cel zgodny z prawem / 300 1.3.1. Wprowadzenie / 300 1.3.2. Ocena obiektywnego uzasadnienia w sprawach dotyczących środków państw członkowskich / 306 1.3.3. Ocena obiektywnego uzasadnienia w sprawach dotyczących środków pracodawców / 312 1.4. Proporcjonalność środków służących realizacji celu zgodnego z prawem / 321 1.4.1. Wprowadzenie / 321 1.4.2. Ocena proporcjonalności w sprawach dotyczących dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową / 325 1.4.3. Ocena proporcjonalności środków państw członkowskich w sprawach dotyczących dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć / 332 1.4.4. Ocena proporcjonalności środków pracodawców w sprawach dotyczących dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć / 338 2. Relacje dyskryminacji pośredniej ze zbliżonymi koncepcjami prawnymi / 341 2.1. Dyskryminacja pośrednia i bezpośrednia / 341 2.1.1. Różnice między obiema koncepcjami prawnymi / 341 2.1.2. Rola kryterium w rozgraniczaniu dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej / 345 2.1.3. Znaczenie skutku środka dla jego kwalifikacji jako bezpośrednio lub pośrednio dyskryminującego / 350 2.1.4. Zakres uzasadnienia – decydujący czynnik przy odróżnianiu dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej? / 357 2.2. Dyskryminacja pośrednia a ograniczenia w ramach swobód rynku wewnętrznego / 365 2.2.1. Pierwsze rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości odnoszące się do ograniczeń / 365 2.2.2. Ugruntowanie podejścia opartego na koncepcji ograniczeń / 369 2.2.3. Próba rozgraniczenia koncepcji dyskryminacji pośredniej i ograniczeń / 374 Uwagi końcowe / 387 Wykaz aktów prawnych / 401 Wykaz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości / 405 Wykaz literatury / 421 Indirect Discrimination in the European Union Law (Summary) / 437