Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.), cz. III
Niniejsza publikacja jest kontynuacją wieloletnich, wspólnie prowadzonych przez Autorów badań nad dietą, dietetyką, farmakologią i gastronomią późnego antyku i wczesnego Bizancjum. Powstała ona głównie na bazie greckich traktatów medycznych skomponowanych w okresie od I do VII w., ale uwzględnia także dane pochodzące spoza tego kanonu.
Zamiarem Autorów było przekazanie w przystępny sposób wiedzy antyku i Bizancjum na temat jaj i produktów mlecznych. W tym celu starali się oni przetłumaczyć na współczesny język sposób myślenia ówczesnych lekarzy, a także zaprezentować główne założenia propagowanej przez nich teorii. W szczególności zwrócili uwagę na ukazanie sposobów wykorzystywania wspomnianych produktów spożywczych jako pokarmu i lekarstwa. Dlatego też świadomie wkraczali na obszar historii gastronomii i farmakologii. Choć natura badań skłaniała Autorów do formułowania wniosków przede wszystkim z zakresu dziejów wyżywienia oraz medycyny, to niekiedy podejmowali też kwestie powiązane z historią gospodarczą i społeczną tego okresu.
Wstęp - Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko 7
1. Struktura rozważań 7
2. Apendyks humoralny 11
Rozdział I. Jajka w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 15
1. Jajka – wiadomości ogólne 15
2. Charakterystyka dietetyczna jajek 18
3. Charakterystyka farmakologiczna jajek 23
4. Zastosowanie jajek w procedurach terapeutycznych 26
5. Zastosowanie kulinarne jajek 55
Rozdział II. Mleko i produkty mleczne - Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko 65
1. Kilka słów o mleku i jego przetworach - Zofia Rzeźnicka 65
2. Nauka o mleku i jego pochodnych przed Galenem. Celsus i Dioskurydes. Wybrane aspekty - Maciej Kokoszko 69
2.1. Wstęp do galaktologii 69
2.2. Mleko i przetwory mleczne w O medycynie Aulusa Korneliusza Celsusa 70
2.3. Nauka o mleku i jego pochodnych w traktacie O sztuce medycznej Diosku- rydesa 71
2.4. Konkluzje na temat galaktologii Celsusa i Dioskurydesa 100
3. Mleko w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko 102
4. Oksýgala w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 134
5. Ser w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 140
6. Masło w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 176
Wnioski końcowe - Zofia Rzeźnicka 189
Słowniczek podstawowych terminów greckich - Zofia Rzeźnicka 203
Wykaz skrótów 211
Bibliografia 213
Źródła 213
Opracowania 223
Summary 249
Indeks osób 2593
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 262