„Chowanna” 2012. R. 55(69). T. 2 (39): Problemy edukacji w społeczeństwie wiedzy - 06 Pamięć przeszłości w społeczeństwie przyszłości. Studium na przykładzie gimnazjalistów z Czeskiego Cieszyna
Tematyczny tom naszego półrocznika „Chowanna”, zatytułowany Problemy edukacji w społeczeństwie wiedzy dotyczy istotnego zagadnienia społecznego, jakim jest edukacja w dynamicznie zmieniającym się ładzie społecznym. Zebrane w tomie prace przedstawiają wybrane problemy współczesnej edukacji, w tym pedagogiki, jej konsekwencje społeczne i kulturowe, jednak nie są w stanie objąć wszystkich procesów i zjawisk przebiegających we współczesnej edukacji w Polsce i na Słowacji. Intencją autorów artykułów jest scharakteryzowanie najbardziej istotnych, ich zdaniem, tendencji obserwowanych w edukacji. Celem tomu jest podjęcie szerokiej dyskusji naukowej na temat edukacji dzieci, młodzieży i ludzi dorosłych w wymiarze teoretycznym i praktycznym oraz nowych kierunków rozwoju pedagogiki. Analiza funkcjonowania dziecka w okresie przemian społecznych i wprowadzania reform edukacyjnych, specyfiki edukacji dzieci, młodzieży i ludzi dorosłych, a także starszych, poszukiwanie kontynuacji strategicznych celów edukacji na poszczególnych poziomach kształcenia, metody oraz formy nauczania i uczenia się z wykorzystaniem nowych technologii, kształtowanie u uczących się umiejętności funkcjonalnych, wymaganych przez zmieniający się dynamicznie rynek pracy, modernizowane kompetencje nauczyciela, nowe role nauczyciela i uczącego się, aspekty aksjologiczne edukacji i rola w niej sztuki, edukacja osób niepełnosprawnych, edukacja uniwersytecka oraz
autoedukacja – oto tematy inicjowanych w niniejszym tomie czasopisma dyskusji naukowych. Wyeksponowany został także wątek mediów, mających zaspokajać wielorakie potrzeby jednostki, podjęto również dyskusję na temat edukacji medialnej i kultury medialnej jednostek, grup społecznych i grup zawodowych w społeczeństwie opartym na wiedzy.
SPIS TREŚCI
Wstęp (Stanisław Juszczyk) 11
Artykuły
Współczesne trendy w edukacji i pedagogice
WOJCIECH KOJS
Edukacja i pedagogika w społeczeństwie wiedzy — wybrane zagadnienia 21
STANISŁAW JUSZCZYK
Neuronauki w edukacji. Nowe możliwości w procesie nauczania-uczenia się 39
ERICH PETLÁK
Neuropedagogika i neurodydaktyka — tendencje XXI wieku 59
MAGDALENA CHRIST
„Elastyczny umysł” w perspektywie diagnozy i wsparcia rozwoju zdolności kierunkowych studentów oraz uczniów zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej 67
Problemy społeczne a edukacja szkolna
WALDEMAR FURMANEK
Szkoła w społeczeństwie wiedzy 81
AGATA CABAŁA, ANDRZEJ KASPEREK
Pamięć przeszłości w społeczeństwie przyszłości. Studium na przykładzie gimnazjalistów z Czeskiego Cieszyna 95
ANNA WALIGÓRA-HUK
Młodzież gimnazjalna z terenów wiejskich a używki — diagnoza i wnioski dla profilaktyki szkolnej 109
IWONA SKRZYPCZYK-SIKORA
Edukacja uczniów romskich 125
Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna
BEATA MAZEPA-DOMAGAŁA
Specyfika upodobań obrazowych dzieci w wieku przedczytelniczym w zakresie abstrakcyjnych obrazów ilustracyjnych 133
ALINA BUDNIAK
Prezentacja informacji o otaczającym świecie w czasopismach dla dzieci przedszkolnych 145
MIROSŁAW KISIEL
Dziecko uzdolnione muzycznie w edukacji. Specyfika kształcenia i opieki 159
MAŁGORZATA MNICH
Kompetencje studentów zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej w zakresie kształtowania umiejętności tworzenia tekstu pisanego przez uczniów w wieku wczesnoszkolnym 179
ANNA WATOŁA
Projekt Eko-Matma Programu Comenius jako realizacja idei „Uczenie się przez całe życie” 193
MARTA MĄCZKA
Soroban — japońskie liczydło w edukacji matematycznej XXI wieku 205
EWELINA KAWIAK
Umiejętności matematyczne dzieci sześcioletnich 215
HEWILIA HETMAŃCZYK-BAJER
Wykorzystanie Teorii Ograniczeń w procesie kształtowania kompetencji społecznych uczniów w młodszym wieku szkolnym 225
Edukacja medialna i informatyczna
MIROSŁAWA WAWRZAK-CHODACZEK
Rola gier komputerowych w czasie wolnym młodzieży w wieku adolescencji 237
WIELISŁAWA OSMAŃSKA-FURMANEK, JACEK JĘDRYCZKOWSKI
Technologie informacyjno-komunikacyjne w budowaniu przestrzeni edukacyjnej 253
MAREK FURMANEK
Tekst, hipertekst, sieć — szanse edukacyjne 265
TOMASZ HUK
Długotrwały odbiór przekazu medialnego przez dzieci w wieku 10—12 lat 277
ANNA BROSCH
Tekstowy charakter komunikacji wirtualnej a problemy edukacyjne młodzieży gimnazjalnej 289
MONIKA FRANIA
Znaczenie szkolnej edukacji medialnej w kontekście rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy 301
MARCIN MUSIOŁ
Zróżnicowanie poziomu kompetencji informatycznych uczniów klas początkowych 313
Edukacja integracyjna i rewalidacja
ADAM STANKOWSKI, NATALIA STANKOWSKA
Pedagogika społeczna i pedagogika specjalna wobec edukacji osób niepełnosprawnych 325
VIERA KURINCOVÁ
Preparation of future teachers for teaching in inclusive schools from the viewpoint of cooperation with parents of children with special educational needs 335
PETER SEIDLER, ERIK ŽOVINEC
Creating the programs for children with delayed school attendance in kindergarten 347
IRENA POLEWCZYK
Percepcja słuchowa u dzieci w wieku przedszkolnym — raport z badań 361
IWONA WENDREŃSKA
Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli jako jedna z dróg wprowadzania zmian w szkolnictwie specjalnym. Założenia a wyniki badań 371
NATALIA STANKOWSKA
Edukacja w placówkach penitencjarnych (opinie, interpretacje pedagogiczne) 383
Edukacja uniwersytecka i autoedukacja
TOMÁŠ JABLONSKÝ
Globalization and education — studying and teaching at the catholic university today 391
VIOLETTA RODEK
Warunki tworzone w uniwersytecie do autoedukacji studentów 403
Edukacja ludzi starszych
GRAŻYNA KEMPA
Problemy edukacyjne seniorów z Górnego Śląska na tle poczucia sensu życia w społeczeństwie wiedzy 415