„Chowanna” 2009, R. 52 (65), T. 2 (33): Edukacja wobec starości – tradycja i współczesność - 15 Edukacja (seniorów) w procesie rewalidacji społecznej starzejącego się społeczeństwa
Warto pochylić się nad starością, bo ta stanowi jeden z etapów ludzkiego życia – i to pewnie truizm. To, jaka jest, jak jest stereotypowo postrzegana i wreszcie, co zwykle umyka nam, kiedy patrzymy na ludzi starych – to rzecz inna. Redaktor kolejnego tomu „Chowanny” we wstępie do półrocznika pisze: „Wzorce starzenia się i przeżywania własnej starości wymagają reinterpretacji oraz wypracowania własnego, nowego, adekwatnego do ponowoczesnej cywilizacji, modelu starości. Człowiek stary staje zatem przed wyzwaniami, jakie nigdy wcześniej nie były jego udziałem”. Pytania, które stawiają sobie autorzy poszczególnych tekstów, to: czy jest możliwość wsparcia człowieka starego w dramatycznych wysiłkach sprostania współczesności?, jakie jest miejsce edukacji w tym procesie?, czy edukacyjne oferty odpowiadają ludziom starym i czy ludzie starzy postrzegają edukację jako przestrzeń szukania odpowiedzi wyjaśniających oraz ułatwiających zrozumienie własnej egzystencji, losu, godności własnego życia? Artykuły zostały podzielone na cztery grupy problemowe. Od szerokiego spojrzenia na edukację i jej znaczenie w procesie starzenia się i starości, poprzez ukazanie różnych form aktywności edukacyjnej ludzi starych, do geragogiki (subdyscypliny pedagogiki/andragogiki) jako nauki podejmującej problematykę edukacji ludzi „trzeciego wieku”.
SPIS TREŚCI
Wstęp (Agnieszka Stopińska-Pająk) / 7
Artykuły
Uczyć się do/w starości — edukacyjne wyzwania
AGNIESZKA STOPIŃSKA-PAJĄK
„Szkoła starości” — być, aby się uczyć / 11
KRZYSZTOF MALISZEWSKI
Odwaga starości / 25
URSZULA TABOR
Metafory starości — interpretacja tematu starości w dziełach malarstwa / 33
MAŁGORZATA DZIĘGIELEWSKA
Edukacja jako sposób przygotowania do starości / 49
DOMINIKA SKOWROŃSKA
Edukacja i samorealizacja w procesie przygotowania do starości i wizji starości osób w wieku średnim — sprawozdanie z badań / 63
Seniorzy w społeczeństwie wiedzy
ZOFIA SZAROTA
Seniorzy w przestrzeni kulturalno-edukacyjnej społeczeństwa wiedzy / 77
OLGA CZERNIAWSKA
Uniwersytet Trzeciego Wieku, 30 lat działania. Przemiany, dylematy i oczekiwania w epoce ponowoczesnej / 97
HELENA HRAPKIEWICZ
Uniwersytety trzeciego wieku jako jedna z form kształcenia osób starszych / 115
RENATA KONIECZNA-WOŹNIAK
Udział ludzi starszych w edukacji nieformalnej / 127
MONIKA SULIK
Jesień życia kobiety — aspekty edukacyjne / 143
GRAŻYNA KEMPA
Społeczno-edukacyjne problemy czasu wolnego seniorek na tle własnego życia na Górnym Śląsku i współczesnych zmian cywilizacyjnych / 155
Edukacja przeciw marginalizacji seniorów
MARIA KUCHCIŃSKA
Edukacja przeciw marginalizacji seniorów / 173
ELŻBIETA TRAFIAŁEK
Narodowa strategia spójności a profilaktyka wykluczenia społecznego ludzi starych / 187
JERZY HALICKI
Edukacja w starości jako działanie poprawiające jakość życia seniorów / 203
AGNIESZKA MAJEWSKA-KAFAROWSKA
Edukacja (seniorów?) w procesie rewalidacji społecznej starzejącego się społeczeństwa / 213
Geragogika jako subdyscyplina pedagogiczna
ANNA LESZCZYŃSKA-REJCHERT
Geragogika jako subdyscyplina pedagogiczna — założenia i formy realizacji / 225
AGATA CHABIOR
Społeczny wymiar kształcenia gerontologicznego — aspekt teoretyczno-praktyczny / 235
ANNA WITIUK-MISZTALSKA, TOMASZ MISZTALSKI
Pozagenetyczne czynniki kształtujące proces korzystnego starzenia — spojrzenie geriatry / 247
Recenzje
Monika Jaworska, Lech Witkowski: Przeżycie — przebudzenie — przemiana. Inicjacyjne dynamizmy egzystencji ludzkiej w prozie Hermanna Hessego (tropy i kategorie pedagogiczne). Bydgoszcz—Kraków—Szczecin, UKW 2007. (Krzysztof Maliszewski) / 265
Ryszard Wroczyński. Żyć w ludziach i dziełach. Red. Ewa Kozdrowicz, Tadeusz Pilch. Warszawa, Pedagogium — Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej 2007. (Mariusz Cichosz) / 269
Z tęsknoty za mistrzem. Red. Jacek Kurek, Krzysztof Maliszewski. Chorzów, MDK „Batory” w Chorzowie 2007. (Łukasz Michalski) / 275
Martha C. Nussbaum: W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego. Przekł. A. Męczkowska. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej 2008. (Beata Pituła) / 279
Wspomnienia
Pożegnanie Profesor Teresy Borowskiej / 285