Dlaczego dzieci kłamią
Dlaczego dzieci kłamią? Jakie rodzaje kłamstwa stosują? W jakim wieku dziecko zaczyna kłamać świadomie? Kiedy zaczyna rozumieć ideę kłamstwa? Czy dzieci, które kłamią, są bardziej, czy mniej inteligentne od prawdomównych? Dlaczego kłamią nastolatki i jak rodzice mogą radzić sobie z tym problemem? Te i podobne pytania nurtują chyba wszystkich rodziców. Odpowiedzi na nie dostarcza światowej sławy badacz emocji i kłamstwa – Paul Ekman. Do współpracy przy pisaniu książki Autor zaprosił swoją żonę i siedemnastoletniego wówczas syna. Efektem tej współpracy jest wartościowa, poparta pierwszorzędną wiedzą z zakresu psychologii, ale także inspirowana codziennością życia rodzinnego, książka. Inna publikacja Paula Ekmana,
Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie, wydana w PWN w 2003 roku, do dziś cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem czytelników.
Podziękowania 9
Wprowadzenie 11
1. Kłamstewka, fortele i przechwałki: odcienie znaczeń i motywy kłamania 25
Czy istnieje różnica między ukrywaniem prawdy a kłamstwem? 26
Kłamstwa, które wydają się w porządku 28
Ściąganie: szczególny rodzaj kłamstwa 30
Motywy leżące u podstaw kłamstw 31
Coś więcej niż paplanina: czy twoje dziecko jest skarżypytą? 35
Kłamstwo chroniące rówieśników 39
Kłamstwa „powoływania się na piątą poprawkę” 41
Kłamstwa podnoszące czyjś status: przechwałki i bufonada 43
Kłamstwa chroniące prywatność 44
Kłamstwa demonstrujące władzę nad autorytetem 45
2. Dlaczego niektóre dzieci kłamią częściej niż inne 49
Czy kłamcy są mniej inteligentni? 54
Historia Jamesa: czy kłamcy są nieprzystosowani? 57
Efekt aureoli/rogów 61
Czy nieprzystosowanie prowadzi do kłamstwa, czy odwrotnie? 62
Kłamstwo makiaweliczne: czy kłamcy są manipulatorami? 63
Czy dzieci kłamią z powodu kiepskich rodziców? 68
Wpływ rówieśników: czy złe towarzystwo może sprawić, że twoje dziecko zacznie kłamać? 71
Czy kłamcy pochodzą z biedniejszych domów? 77
Czy kłamstwa naprawdę mają znaczenie? 77
Podsumowanie 82
3. Kłamstwa a wiek dziecka 84
Jak wcześnie dzieci zaczynają kłamać? 84
Jak wcześnie dzieci zaczynają rozumieć pojęcie kłamstwa? 86
Czy częstość kłamstw zmienia się z wiekiem? 93
Czy dzieci z wiekiem kłamią coraz lepiej? 95
Dlaczego niektóre kłamstwa trudno wypowiedzieć? 97
Poczucie winy z powodu kłamstw 99
Strach przed przyłapaniem 101
Radość oszukiwania 103
Przygotowanie linii obrony 104
Kształtowanie się umiejętności kłamania 107
Rozumowanie moralne i społeczne 113
4. Kłamstwo – perspektywa nastolatka 120
Białe kłamstwa 123
Kłamstwa społeczne 124
Okłamywanie autorytetów 127
Okłamywanie rodziców 129
Okłamywanie nauczycieli 130
Czy kłamstwo jest złe? 132
Rady dla rodziców 135
Komentarz Paula Ekmana 137
5. Jak rodzice mogą sobie radzić z kłamstwami dzieci 140
Kłamstwa rodziców 142
Prywatność 144
Kłamstwa a przyjaźnie 149
Zaufanie 151
Zbrodnia i kara 155
Pułapka na łgarza 156
Dać klapsa, czy nie dać 160
Kłamstwa w szczególnych okolicznościach: rozwód i opieka dzienna 167
Posłowie 180
6. Zeznania dzieci przed sądem: kryzys związany z przemocą seksualną 181
Przypadki zbiorowego wykorzystywania 184
Wstępny wywiad 190
Prawa rodzicielskie i wykorzystywanie seksualne 194
Obowiązek zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa 202
Jak mądrze korzystać z zeznań dzieci 205
Przyszłość 213
Epilog 215
Uwagi metodologiczne do badania Hartshorne’a i Maya 219
Przypisy 221
Indeks nazwisk 233
Indeks rzeczowy 236
Nota o Autorze 239